Als je eind oktober in Spanje bent of Spaanse mensen volgt via Facebook of Instagram, zul je zien dat ze fanatiek meedoen aan Halloween. Jong en oud laat zich inspireren door wat ze hebben gezien in Amerikaanse films en tv-series. Maar veel dorpen en steden hebben ook oeroude tradities in deze tijd die door de komst van Halloween weer opleven.

In 2022 is het 85 jaar geleden dat er Duitse bommen op het Baskische Guernica vielen. Pas dit jaar heeft de Spaanse regering excuses gemaakt voor het leed dat de dorpelingen hebben geleden. Wij bezochten het dorpje Guernica en de prachtige baai Urdaibai waar Guernica aan ligt in het voorjaar van 2022. Het bezoek aan het museum van de Vrede was indrukwekkend. Zeker in deze tijd. Te zien is hoe Franco zijn publiciteitsmachine toen al kranten om de tuin leidde met fake foto’s. Hij wilde het doen voorkomen of de Basken zelf hun dorp in de fik hadden gestoken. Je leest meer over het nu gezellige dorpje Guernica, het indrukwekkende museum en de mooie Urdaibai, een idyllische mix tussen de Wadden, Noorse fjorden en een Italiaans meer,  in de zomereditie 3 2022 van ESPANJE! die je hier kunt bestellen.

Als er een Spaanse zanger is die bijna iedereen kent, is het wel Julio Iglesias. Zijn zwoele stem en nog zwoelere blik deden menig hart smelten. De inmiddels bejaarde zanger (hij werd geboren in Madrid op 23 september 1943) scoorde in de jaren 70 wereldhits met ‘Un canto a Galicia’, ‘Quiero’, ‘Quiéreme mucho’ (5 weken op nummer 1 in Nederland) en ‘Quiéreme’. En in 1984 stond hij weer in de top-3 met ‘To all the girls I’ve loved before’. Wat minder bekend is, is dat hij met een groot aantal grootheden duetten zong, zoals Charles Aznavour, Frank Sinatra, Diana Ross, Sting en Nana Mouskouri.

Spaanse modemerken bepalen meer en meer het straatbeeld: Zara, Bershka, Mango, Desigual. Maar er is natuurlijk veel meer dan die overbekende, succesvolle merken. Origineel en op-en-top Spaans!

In elke uithoek van Spanje schieten hippe modeateliers uit de grond. Zij maken trendy ontwerpen, soms met de hand. En alles is gewoon online te bestellen. Maar ook stijlvolle Spaanse kleding van modehuizen met meer dan 100 jaar historie koop je met een paar muisklikken. Ook creaties die Máxima en de Spaanse koningin Letizia dragen! Trouwens, Letizia staat erom bekend dat ze haar kinderen regelmatig in ‘goedkope’ Mango-mode steekt. Als het maar Spaans is! En ook Máxima loopt wel eens in een jurk van Zara rond.

In 2023 wordt de 50e sterfdag van Pablo Picasso herdacht met tientallen exposities in Spanje Frankrijk en Nederland. Ook het Cobra Museum in Amstelveen besteedt aandacht aan de grote Spaanse meester met de tentoonstelling De andere Picasso – Terug naar de bron en de expositie Grenzeloos en vrij.

Het jaar 2023 markeert ook de 50ste sterfdag van een van de beroemdste kunstenaars uit de 20e eeuw en daar wordt in Frankrijk en Spanje groots bij stil gestaan. Ook het Cobra Museum in Amstelveen besteedt aandacht aan de grote Spaanse meester met de tentoonstelling De andere Picasso – Terug naar de bron die van van 2 juni t/m 8 oktober wordt gehouden. Tegelijkertijd is er de expositie Grenzeloos en Vrij, te zien, over de invloed van o.a. Picasso en Miró op de Cobrabeweging. Verder is er de expositie  Alle kinderen kunstenaar met Jeroen Krabbé, die naadloos aansluit bij de andere twee exposities. Het Cobra laat zien hoezeer Karel Appel en Picasso elkaar beïnvloedden door hun werken naast elkaar te exposeren. 

Met de enorme hoeveelheid festivals en concerten op prachtige locaties doet Spanje een van zijn bekendste woorden eer aan, fiesta. Van piepkleine lokale feestjes tot gigantische meerdaagse evenementen met grote internationale acts: het aanbod is enorm gevarieerd. ESPANJE!-muziekrecensent Luna Zegers zette de mooiste lente- en zomerfestivals op een rij.

Tijdens Pinksteren trekken honderdduizenden pelgrims te voet, te paard of op een wagen richting El Rocío. ESPANJE!-redacteur Jolande Schotten liep de pelgrimstocht vier keer mee samen met de Hermandad van Sanlúcar de Barrameda. Drie dagen heen en drie dagen terug, dwars door het prachtige nationale park Doñana.

In mei komt de Spaanse klassiek gitarist José Manuel Dapena naar Nederland met het programma Platero y yo, een reeks concerten samen met een verteller. Het concert is geïnspireerd op het gelijknamige beroemde boek van de Spaanse Nobelprijswinnaar Juan Ramón Jiménez (1881-1958).

Bij de uitreiking van de Premios Max, de Spaanse theaterprijzen, is de Nederlands-Spaanse coproductie La Reina del Metal van Vanesa Aibar en Eric Monfort uitgeroepen tot beste dansvoorstelling van het jaar. De theaterprijzen werden op maandag 17 april 2023 uitgereikt in het Fallastheater in Cádiz. La Reina del Metal is een coproductie van Aibar/Monfort, Flamenco Biënnale Nederland, Agencia Andaluza de Instituciones Culturales en drie andere Spaanse instellingen. 

Penélope Cruz  speelt in L’Immensità de Spaanse Clara die door haar huwelijk in Rome terecht is gekomen. Het zijn de jaren 70. Aan een kant lonkt het moderne leven dat Clara op haar zwartwit-tv ziet, aan de andere kant zit ze vast in een grote en traditionele Italiaanse familie en een huwelijk met een man met losse handjes en een losse rits.

Desondanks is ze een fijne moeder, die een feest van het leven probeert te maken. Maar ze ziet hoe ook haar dochter Adriana lijdt onder de strenge katholieke schoolregels en familieconventies. Maar dat maakt LImmensità nog geen treurige film. Als ze tijdens de vakanties met zijn allen met de enorme familie zijn, halen kinderen samen volop kattenkwaad uit en daar doet Clara graag aan mee. En Adriana beleeft gelukkige momenten met Sara, een meisje dat rondtrekt met een groep arbeidsmigranten.

Kamerkoor Capella Amsterdam en het Amsterdams Andalusisch Orkest spelen in maart 2023 een mix van de Cantigas de Santa Maria en klassieke Arabische gezangen uit de 11e en 12 eeuw. Het was de tijd van koning Alfonso X El Sabio, Alfons de Wijze (1221 -1284), de periode waarin het Alhambra in Granada werd gebouwd, en waarin drie religies samenleefden op het Iberisch Schiereiland.

Recensie Spaanse Nachten door Ciconia Consort, 18 februari 2023, Concertgebouw Amsterdam

Het strijkorkest Ciconia Consort viert zijn tienjarige jubileum met Spaanse Nachten. Dick van Gasteren koos hiervoor 5 werken die de Spaanse ziel weerspiegelen. De dirigent publiceerde onlangs zelfs een boek over La Mussica notturna delle strade di Madrid van Luigi Boccherini (1743 -1805) waarmee het 20 man en (vooral) vrouw tellende strijkorkest opent. Het bestaat uit zeven korte delen en Van Gasteren is zo begeesterd door het verhaal van Boccherini dat hij tussen de stukken door enthousiast vertelt over het werk en leven van de componist. Interessant, maar ook jammer omdat je dan als toehoorder de muziek minder kunt voelen.

16 februari 2023 – Je kunt je de komende weken weer heerlijk onderdompelen in Spaanse sferen in Nederland. Er zijn concerten, exposities, films en twee beurzen waar je kunt praten met Spaanse makelaars. En wij mogen gratis kaartjes weggeven en kaartjes verloten!  

2023 is het honderd jaar geleden dat Joaquín Sorolla y Bastide overleed, de meest succesvolle Spaanse kunstenaar van het einde van de 19e eeuw. Hij was de man die als geen ander met zijn penseel de Spaanse zon en het Spaanse leven wist te vangen. Dit jaar kun je in Madrid, waar hij woonde, en in Valencia, waar hij geboren is, bijzondere tentoonstellingen van Joaquín Sorolla bezoeken. Anne Middelkamp van reisorganisatie Ardanza zette alle exposities op een rij.

De straat opgaan in pyjama en badjas is al maanden een trend in verschillende wereldsteden. Nu heeft deze mode ook Spanje bereikt. Verwonderlijk is dat niet want heel veel Spanjaarden hebben de gewoonte om met badjassen aan in huis te zitten in de koude wintermaanden. Hun huizen zijn vaak slecht geïsoleerd en slecht verwarmd. Volgens sommigen is het dan ook geen trend maar een gewoonte die altijd al heeft bestaan.

10 februari 2023 – De Spaanse regisseur Carlos Saura is vandaag overleden, een dag voor hij in Sevilla voor zijn hele filmoeuvre de Goya de Honor in ontvangst zou nemen. Saura werd in Nederland vooral bekend vanwege zijn films Carmen, Sevillanas (1992) en Flamenco (1995).

Carlos Saura overleed vrijdag in zijn huis in de bergen van Madrid aan de gevolgen van luchtwegproblemen. Met zijn dood kort na zijn 91e verjaardag op  4 januari verdwijnt volgens de Spaanse krant El País de laatste klassieke regisseur van de Spaanse cinema. Saura begon tijdens het Franco-regime te filmen en zocht daarbij altijd de grenzen van de censuur op.

Zoek je lekkere Spaanse muziek en wil je op de hoogte blijven van wat er speelt in de Spaanse muziekscene? Luister dan naar deze heerlijke Spaanstalige spotify playlist 2022 van flamencozangeres Luna Zegers.