De Mona de Pascua is sinds de 15de eeuw een van de belangrijkste elementen van de Semana Santa (Paasweek) in Spanje. Tegenwoordig is deze lekkernij, met allerhande variaties, in bijna het hele land te vinden.
Een Mona de Pascua is typisch Spaans gebak gemaakt van bloem, ei, suiker en wat zout. Het symboliseert dat de vastentijd voorbij is. De bereiding ervan neemt wat tijd in beslag, het deeg moet eerst een uur rusten voordat het wordt gebakken. Hierna wordt het naar eigen creatie afgewerkt met gekleurde pluimen, chocolade eieren, leuke chocoladefiguren en/of gekookte (gekleurde) eieren. De chocoladefiguren kunnen grote afmetingen aannemen en vormen vaak huisjes, voetballen of de gezichten van populaire tekenfilmfiguren. Veel authentieke banketbakkers creëren elk jaar hun meest gedurfde creaties, een belangrijk teken dat deze traditie blijft leven en evolueren.
De meest traditionele Mona de Pascua is een ronde, gekroonde of gehaakte, brioche belegd met hardgekookte eieren.
Peetouders in Catalonië geven hun peetkinderen op Paaszondag na de mis een Mona de Pascua. Ze plaatsen er evenveel eieren op als het kind jaren oud is, tot de leeftijd van 12 jaar is bereikt. Op Paasmaandag is het de gewoonte de Mona de Pascua als vieruurtje gezellig samen met familie of vrienden op te eten. Dit gaat vergezeld van de eveneens typische longaniza de Pascua (een Spaanse worst) en het ei van het gebak wordt volgens de traditie stukgeslagen op het voorhoofd van een andere persoon.
Lees ook: Spaanse lekkernijen voor Pasen
Waar komt de traditie vandaan?
De oorsprong en betekenis van de Mona de Pascua is niet helemaal duidelijk. Sommigen menen dat het afkomstig is van de Arabische term “munna”, wat “voorziening van de mond” betekent. Het was mogelijk een geschenk van de Moren, dat synoniem staat voor vruchtbaarheid, hoop en wedergeboorte. Anderen beweren dat het een feest is dat uit het oude Griekenland stamt of een Romeinse of Keltische oorsprong heeft.
Wat we wel weten is dat deze traditie is overgenomen door het Christendom met Pasen, het moment waarop de christenen Christus gedenken in de overgang van zijn leven naar zijn dood en van de dood weer naar het leven.
Weetjes per regio
De Mona de Pascua wordt traditioneel bereid in de regio’s Aragón, de Balearen, Castilië- La Mancha, Catalonië, Murcia en Valencia.
Een van de bekendste dorpen voor de vervaardiging van de Mona de Pascua is Alberique, in de provincie Valencia. In dit gebied worden ze het hele jaar door gegeten, onder de naam “pan quemado”, “tonya” of “fogaseta”. Meestal hebben deze Mona’s de Pascua figuren van slangen of hagedissen, of het traditionele gebak, de gekroonde of gehaakte brioche met gekookte eieren.
In Murcia en Aragón maakt men gewoonlijk de traditionele Mona de Pascua.
In Catalonië en op de Balearen is de Mona de Pascua in de loop der tijden het meest geëvolueerd. De oudste is zoals de traditionele Valenciaanse. Een andere variant behoudt de gekookte eieren, die meestal zijn beschilderd, maar de basis is gemaakt van biscuit en het gebak wordt gevuld met room en chocolade of jam. Deze is verder bedekt met gebrande Catalaanse room aan de bovenkant en amandelen aan de zijkant. Tegenwoordig worden ze steeds meer versierd met gekleurde veren, kuikentjes, hagelslag en glazuur. Op Menorca wordt de Mona de Pascua meestal bedekt met schuimgebak.
In sommige dorpen in Guadalajara, Castilië-La Mancha wordt naast het ei, een plakje chorizo en varkenslende in de Mona de Pascua geplaatst.
In Baskenland is de “Opilla” een aanpassing van de Mona de Pascua. Deze wordt in de streek van Oarsoaldea door de peettantes kado gegeven om op San Marco (25 april) met familie of vrienden op te eten.
Wist je dat..
..in de 16de eeuw chocolade aan het recept werd toegevoegd, door de komst van de cacaobonen vanuit Latijns-Amerika?
..eieren op veel plaatsen in Europa het belangrijkste element van Pasen zijn? Zij maken deel uit van de symboliek die verband houdt met de komst van de lente en vruchtbaarheidsrituelen.
..de traditionele Mona de Pascua niet zoet hoeft te zijn? Het gebak kan ook worden gegeten met hartige producten, zoals worst of andere vleeswaren.
