Het was helemaal niet de bedoeling dat María Dueñas schrijfster zou worden, laat staan een bestsellerschrijfster. Ze verdiende haar brood met een mooie baan als taalkundige op de universiteit van Murcia toen ze door omstandigheden wat meer tijd voor zichzelf kreeg. Dueñas: ‘Ik dacht: ik kan gaan doen wat iedereen doet: fitnessen, bergen beklimmen… Maar daar had ik allemaal geen zin in. Ik wilde iets heel anders: een roman schrijven.’ In 2009 lag het resultaat van deze eigenwijze beslissing in de winkels: El tiempo entre costuras, dat niet lang daarna in het Nederlands onder de titel Het geluid van de nacht zou verschijnen. De inspiratie voor deze roman lag dicht bij huis, vertelde Dueñas in 2017 aan ESPANJE-redacteur Maarten Steenmeijer: ‘Ik had de roman nooit geschreven zonder de verhalen van mijn moeder over Tétouan, de stad in Marokko waar zij werd geboren en tot haar achttiende had gewoond, en die toen Spaans grondgebied was.’

Bestseller wordt succesvolle tv-serie

Het geluid van de nacht is een vuistdikke roman over een jonge vrouw die in de roerige periode rond de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) en de Tweede Wereldoorlog in Madrid en Noord-Marokko woont. Daar tuimelt ze van het ene in het andere avontuur terwijl ze ook in haar privéleven het nodige te verstouwen krijgt. Heeft Dueñas in dit boek de geschiedenis van haar moeder opgeschreven? ‘Nee, Het geluid van de nacht is niet het verhaal van mijn moeder en haar familie in Marokko. Wat ik wilde was de wereld waarin zij leefden weer tot leven brengen, omdat ik daar buiten de huiselijke kring nooit iemand over hoorde praten. Maar afgezien van een paar scènes is het verhaal helemaal verzonnen.’ Het boek verscheen zonder veel tamtam in Spanje, maar groeide dankzij mond-tot-mondreclame langzaam maar zeker uit tot een gigantische bestseller, net zoals een paar jaar eerder was gebeurd met De schaduw van de wind van Carlos Ruiz Zafón. En nadat Spanje om was begon de triomftocht in het buitenland. Ook de serie die op basis van het boek werd gemaakt en die vanaf 2013 op de Spaanse televisie was te zien werd een ongekend succes. Dueñas had dit in haar stoutste dromen niet kunnen voorspellen: ‘Toen ik bezig was met het boek had ik absoluut niet het idee dat ik bezig was een bestseller te schrijven.’ Aanvankelijk probeerde Dueñas het schrijven nog te combineren met haar baan aan de universiteit. Maar dat was niet te doen. Ze had een dagtaak aan het schrijverschap, niet alleen vanwege het werken aan nieuwe romans, maar ook door de vele promotieactiviteiten (boekpresentaties, interviews) die onlosmakelijk zijn verbonden aan haar nieuwe status van succesvol schrijfster in binnen- en buitenland.

WIL JE MEER LEZEN OVER SPANJE EN DE SPAANSE LITERATUUR EN CULTUUR? BESTEL DAN HIER HET TIJDSCHRIFT ESPANJE!

Geen grote overstap

Wetenschap en literatuur, dat zijn twee heel verschillende werelden. Je zou dus denken dat het nogal wennen was voor Dueñas toen ze de overstap maakte en romans ging schrijven in plaats van academische teksten. Maar dat bleek reuze mee te vallen: ‘Ik ervaar dat verschil tussen die twee manieren van schrijven niet zo. Ik heb geen last van mijn academische verleden. Of je nu met wetenschappelijke teksten bezig bent of met romans, het gaat altijd weer om taal en structuur.’ Niet minder onbekommerd is Dueñas’ verhouding met de literatuur: ‘Ik heb geen grote literaire voorbeelden, mijn manier van schrijven is meer spontaan.’ Na Het geluid van de nacht kwam De wereld vergeten, een roman die veel dichter bij Dueñas’ eigen wereld staat maar die zeker niet autobiografisch is. Hoofdpersoon is een Spaanse wetenschapster die door haar man wordt bedrogen en daarom naar Californië vertrekt om zich daar onder te dompelen in een onderzoek naar een oude Spaanse missiepost. Dueñas: ‘De wereld vergeten was de eerste roman waaraan ik begon. Maar pas nadat ik Het geluid van de nacht had geschreven kon ik hem afmaken. In zekere zin is De wereld vergeten dus eigenlijk mijn eerste roman.’

Mannen zijn niet zo ingewikkeld

Met Het geluk van een wijngaard, Dueñas’ derde roman, zat de schrijfster weer meer op het spoor van Het geluid van de nacht. Het is weer een roman vol liefde en avontuur die zich in een nog veel verder verleden afspeelt dan Dueñas’ debuutroman: de 19de eeuw. Ook het decor is opnieuw exotisch: het verhaal begint in Mexico, verhuist daarna naar Cuba en steekt ten slotte over naar Zuid-Spanje. ‘Het deel in Spanje speelt zich af in de wereld van de sherryteelt. Dat is niet alleen een wereld die mij vertrouwd is en die in de 19de eeuw enorme ontwikkelingen heeft doorgemaakt, het is ook een wereld die tot de verbeelding van veel mensen spreekt, want sherry is niet alleen iets van Spanje. Iedereen kent het.’ Het geluk van een wijngaard mag dan wederom een met lief en leed gekruide avonturenroman zijn, er is wel een opvallend verschil met de eerste twee romans van Dueñas: voor het eerst is de hoofdpersoon geen vrouw. Was het niet een enorme klus om een roman te schrijven vanuit het perspectief van een man? Maar ook wat dit betreft zag Dueñas geen beren op de weg: ‘Nee, dat vond ik niet moeilijk. Mannen zijn niet zo ingewikkeld.’

 

Kaartjes reserveren

De vijf romans van María Dueñas zijn in Nederland verschenen bij Uitgeverij Wereldbibliotheek.

El tiempo entre costuras (Het geluid van de nacht) 2009, Misión olvido (De wereld vergeten) 2012, La Templanza (Het geluk van een wijngaard) 2015, Las hijas del capitán (De dochters van de kapitein) 2018 en Sira (Sira) 2021.