Na jaren niet meer in de collegebanken te hebben gezeten, was ik een master economie gaan volgen in Spanje. Het leverde niet alleen onverwachte flashbacks op naar járen geleden, maar ook een interessante vergelijking tussen de Nederlandse en Spaanse universiteit.

Want is de Spaanse universiteit anders? Ja en nee. Uiteindelijk lijken de meeste universiteiten wel op elkaar. Zo heeft mijn Universidad Autonoma de Madrid (UAM) net als mijn oude Radboud Universiteit een drukke campus net buiten de stad. Er hangen iets meer marxistische vlaggen, solidair met allerlei onderdrukte minderheden, maar verder is het hetzelfde: een kudde die uit het openbaar vervoer marcheert, flyerende studenten die als bijbaan één of ander bierfestijn promoten, rokende zenuwlijders buiten onder het afdak vlak voor het tentamen, betonnen zaaltjes, verwarmd noch geïsoleerd. Studentenprijzen – 75 cent voor een stuk tortilla met brood, geserveerd door een oude morsige café-uitbater. Matig gemotiveerde oude docenten, een paar jonge honden die juist veel inzet hebben, en -net als in Nijmegen – een vrolijke kerel die statistiek geeft alsof er geen mooier vak ter wereld bestaat.

80% buitenlands

En toch is alles anders. Zo bestaat ongeveer 80% van mijn ‘klasje’ uit buitenlanders zoals ik: driekwart Latino uit landen als Argentinië en Venezuela, een handvol Chinezen. En ik dus, als enige EU-burger, naast een stuk of zes Spanjaarden. Aanvankelijk was ik bang dat ik veruit de oudste zou zijn. Dat blijkt niet het geval: aangezien veel Latino’s eerst een paar jaar gaan werken voordat ze met een studiebeurs in Europa aan hun prestigieuze master beginnen, zitten er nog aardig wat dertigers tussen. Het maakt het ook allemaal wat gemotiveerder dan vroeger, toen de meeste studiegenoten -incluis ondergetekende- de additionele literatuur toch gevoeglijk oversloegen.

Loyaliteit

Het is niet het enige verschil in mentaliteit. Wat vooral opvalt, is de loyaliteit naar elkaar. Komt een student veertig minuten te laat of heeft hij de opdracht niet ingeleverd terwijl hier al drie keer om is gevraagd, dan nog vindt iedereen dat hij een extra kans moet krijgen. Essays en werkstukken worden voor inleverdatum via Whatsapp gedeeld, ter inspiratie voor de anderen. Als ik aarzelend vraag of iemand mijn Spaans wil corrigeren, steken er meteen een paar ‘compañeros’ hun hand op. Wanneer een Chinese studente door de docente wordt afgekapt, wordt er boos al gemompeld dat dit racisme is, zeer oneerlijk, en niet te tolereren.

Individualistischer

Kortom, mijn klasgenoten denken collectief en minder liberaal. In Nederland vond ik de universiteit veel individualistischer: niet in het groepje komen waarin de moeilijke gevallen zaten, als er mensen afvielen zag ik dat toen als een teken dat het niveau wel op peil was. Hier vindt men dat vooral erg jammer voor die arme klasgenoten, en dat heeft ontegenzeggelijk iets sympathieks. De universiteit als leerfabriek, als kennismarkt waar studenten rationele keuzes maken over hun masterjaar, het ‘excelleren is voor ons heel normaal’: het is hier gelukkig allemaal een tandje minder dan in Nederland.

Vooroordelen

Maar ook andere vooroordelen zijn gewoon waar. Zoals het te laat komen. Niet alleen onze Latino’s hebben er een handje van om standaard een half uur later binnen te sjokken, ook de docenten huldigen het academisch kwartiertje (dat nog wel eens langer duurt). Vandaag nog was de docent al 10 minuten laat, en bleef vrolijk nóg 10 minuten met een collega in de deurpost doorpraten. Een andere docente kwam standaard een half uur later, totdat ze door de delegado ter verantwoording werd geroepen. De delegado is de klassenvertegenwoordiger… en dat ben ik. Nadat mijn groep hoorde dat ik vakbondsonderhandelaar was geweest (in Latijns-Amerika vaak nog een best gevaarlijk baantje, dus waarderende blikken mijn kant op) kon ik er niet meer onderuit en dus mocht ik meteen Spaanse docenten gewaar maken van enige punctualiteit. Wat een feest.

Tot 8 uur op de uni

Dit wil overigens niet zeggen dat deze Spaanse universiteit maar matig van kwaliteit zijn. Integendeel. Het niveau is behoorlijk -mag natuurlijk ook wel in een master- en de opleiding heeft serieus werk gemaakt van het rooster. Iedere dag minstens drie uur college, en daarna nog aardig wat taken al dan niet in groepsverband. Kom daar maar eens om in Nederland. Ik heb hier nu al vaker tot acht uur ‘s-avonds op de uni gezeten dan al die Nederlandse jaren bij elkaar. Want vakken worden afgesloten met én een (groeps)presentatie, én een essay, én een tentamen (weliswaar met een groot deel redelijk eenvoudige meerkeuzenvragen).

Buitencurriculaire activiteiten

Ook wat betreft buitencurriculaire activiteiten timmert de opleiding aan de weg. Maar liefst elke week, zelfs bijna tot vervelens toe, is er een charla (letterlijk ‘een praatje’; een gastlezing waar we dan wel weer semi-verplicht naartoe moeten) en over anderhalve maand gaan we met z’n allen op studiereis naar Marokko. Mijn hoogleraar geografische economie, met grote gebaren stellend dat we economistas a pie, y no economistas sentados (straateconomen en geen zittende kantooreconomen) moeten zijn, voegde daad bij het woord door vorige week ons rond te leiden op de afvalverwerking van Madrid.

Actuele thema’s

Merkwaardig genoeg vertaalt al dit engagement zich niet in het bespreken van actuele thema’s: het vak over economische integratie binnen de EU repte nauwelijks over het nieuwe ‘schokfonds’, en de Catalaanse kwestie is letterlijk doodgezwegen. Maar goed, daarin verschilt het hier niet met de Nijmeegse politicologie-afdeling, die vooral grossierde in abstracte theorieën en de Nederlandse partijpolitiek een wat ordinair onderwerp vond. De Spaanse universiteit: anders, maar uiteindelijk toch niet heel anders dan de Nederlandse.

Over de auteur:

Twan van Lieshout woonde en werkte jarenlang in Madrid en als journalist en reisleider. Hij houdt van de oneindigheid van het Spaanse binnenland, waar verbazingwekkend veel cultuurhistorisch erfgoed te vinden is, en waar nog altijd nieuwe verhalen over te schrijven zijn. In ESPANJE! verschenen artikelen van hem over Moors Madrid en studentenstad Salamanca.

Meer lezen?

Top 10 beste hotels in Madrid

Een stedentrip naar Madrid in de planning en op zoek naar een goed hotel? Dit is onze Top 10 Beste hotels in de Spaanse hoofdstad. Van luxe tot goedkoop en van Puerta del Sol in hartje stad tot aan het Museumkwartier: wij selecteerden de leukste en beste hotels met voor elk wat wils en in verschillende prijsklassen.

De pioniers van de rockmuziek in Madrid

Midden op straat op nog geen honderd meter van de Plaza de Cibeles, kopte het dagblad Pueblo op 30 december 1963 stroomden de jongens en meisjes toe om onvermoeibaar de twist te dansen. Het werd een ritueel, iedere zondag kwamen de jongelui weer in hun leren jasjes en spijkerbroeken. Dat bracht een grote schok teweeg in het grauwe land van de coplas (versjes), sambaballen en boleros. Opeens hoorde je overal liedjes met Engelse teksten, begeleid door gitaren en drums. Lees verder....

Heb je zin in de Spaanse zomer? Dan hebben we goed nieuws. De nieuwe editie van ESPANJE! kun je nu pre-order bestellen met €3,50 korting. Je krijgt ESPANJE! dan rond 5 juli in de bus. Bestellen met korting kan tot maandag 24 juni om 8.00 uur. Via de pre-order krijg je €1 korting op dewinkelprijs en betaal je geen portokosten van €2,50. Je betaalt dus slechts €6,95 in plaats van €10,45. Nog voordeliger is het om een abonnement te nemen. In Nederland ontvang je voor slechts €21,95 een jaarabonnement van vier edities. Dat is nog geen €5,50 per editie. Een totale korting van bijna €10 op de winkelprijs. Bovendien krijg je dan ook een jaar lang de digitale editie ter waarde van €18 en kun je alle edities van ESPANJE! overal online lezen. Je kunt je abonnement hier afsluiten.

In de komende editie van ESPANJE! onder andere

Onze grote minigids Baskenland

Baskenland wordt steeds populairder, vooral Bilbao en San Sebastián zijn geliefde vakantiebestemmingen. Maar de dorpen, steden en het landschap ertussenin zijn vaak nog heel rustig en bijna altijd spectaculair. Baskenland is al ruim 25 jaar de favoriete reisbestemming van hoofdredacteur Marjan Terpstra. Zij heeft nu al haar tips verzameld in deze minigids. Van hotels in het groen met uitzicht op zee, tot de beste stranden, de leukste restaurants, fijne kleine musea en de mooiste routes. De onmisbare gids voor iedereen die deze zomer naar Baskenland gaat.

Met de camper (of tent) dwars door de Pyreneeën

Nog zo’n topbestemming voor de zomer: de Pyreneeën. Chantal Antheunisse is dol op adrenalinesporten en trok met haar camper via Aragón en Navarra van Catalonië naar Baskenland. Onderweg ging ze klimmen, raften, wandelen en fietsen. Ze neemt je mee van oost naar west en geeft bij elke actieve stop een camper- of kampeertip.

Ultieme strandgids Valencia

Jessica Sindelka woont en werkt al een paar jaar in Madrid. Maar als ze even vrij is zit ze op het strand van Valencia. En ze is niet de enige want Valencia wordt ook wel Playa de Madrid genoemd. Feestbeest en lekkerbek als ze is kent ze alle leuke tentjes aan de stadstranden. Maar ze weet ook waar de leukste plekken zijn om te relaxen, sporten en dansen. Dus ga je een paar dagen naar Valencia, of ben je in de buurt? Met de tips van Jessica wordt het nog leuker.

Oviedo, Parijse allure in de bergen

Deze keer nemen we je ook graag mee naar Oviedo, een stad met Parijse allure omringd door ruige natuur waar beren en wolven leven. In de winter kan in dit deel van Asturië zelfs twee meter sneeuw vallen, maar in de zomer is het er groener dan groen en genieten de mensen er van het leven. We verbleven er in Casa Rural Selmo, midden tussen de koeien maar toch met heerlijke stranden en maar liefst drie mooie steden in de buurt: Oviedo, Avilés en Gijón. Eigenlijk zijn dit soort B&B’s geheimtips die we liever voor onszelf houden. Toch delen we ze graag met onze lezers en we mogen zelfs drie nachten weggeven in dit kleine paradijsje.

Roadtrip langs de costa’s: maak 5 x kans op een verblijf

Overal in Spanje heb je B&B’s en andere accommodaties van Vlamingen en Nederlanders maar vooral aan de costa’s. Ideaal voor als je goede tips wilt, niet alleen voor je vakantie maar misschien ook omdat je zelf in Spanje wilt gaan wonen. De eigenaren van 5 accommodaties die liggen aan de costa’s van de regio’s Valencia en Andalusië vertellen over hun droomplek, geven tips en verloten ieder drie nachten onder de abonnees van ESPANJE!.

Tips voor 24 uur in Tossa de Mar aan de Costa Brava

Tossa de Mar is zo’n plek waar we steeds willen terugkeren. Net als de kunstenaars die er in de jaren dertig van de vorige eeuw neerstreken raakten we er betoverd door het licht, de opkomende zon boven de golven, de maan boven de nachtelijke zee. Maar we werden ook blij van de tossenses, die werken in de boetiekjes, restaurants en hotels. Het zijn vaak familiebedrijven in eeuwenoude huizen waar ze zelf opgroeiden. Ze hebben gezien hoe het massatoerisme hun dorp overspoelde. Gelukkig zijn er nog momenten dat het er rustig is en daar kunnen zij maar ook wij van genieten. In deze editie geven we tips voor 24 uur in Tossa. Van stranden, lekker eten, shoppen en varen tot wandelen en slapen.

De mysterieuze meren van Ruidera

ESPANJE-eindredacteur Tanja Timmerman beleefde samen met hond Fieke in haar camper avonturen aan de meren van Ruidera, volgens Don Quichot en Sancho Panza een plek vol magie. Het merengebied ligt als een groene en blauwe oase in La Mancha. In de zomer vieren de Madrilenen er vakantie, maar in het voor- en najaar is het er rustig en kun je er eindeloos wandelen.

Op bezoek bij de makers van sherryazijn en sherryvaten

Aafke Jochems reist voor ESPANJE! door heel Spanje op zoek naar bijzondere producten. Of het nu kikkererwten zijn of saffraan of amandelen… Aafke stapt op de boeren af en portretteert ze met haar camera en haar pen. Deze keer was ze in Jerez de la Frontera. Niet om sherry te drinken, maar om te zien hoe sherryazijn wordt gemaakt en hoe de wijnvaten met de hand worden gemaakt. Het levert een prachtige reportage op.

Ontdek de Camino Sanabrés langs thermen en wijngaarden

Huib Afman heeft zich voorgenomen om alle caminos die er zijn te lopen en hij is al aardig op weg. Dit keer liep hij de Camino Sanabrés door Castilië-León en Galicië. In Ourense kwam hij helemaal tot rust in de warme thermen die daar overal te vinden zijn. Ideaal voor ieder jaargetijde want het water is altijd lekker warm.

De Spaanse universiteit