In 2023 wordt de 50ste sterfdag herdacht van Pablo Picasso en daar wordt in Frankrijk en Spanje groots bij stil gestaan. Ook het Cobra Museum in Amstelveen besteedt aandacht aan de grote Spaanse meester met de tentoonstelling De andere Picasso – Terug naar de bron die van van 2 juni t/m 8 oktober wordt gehouden. Tegelijkertijd is er de expositie Grenzeloos en Vrij te zien, over de invloed van o.a. Picasso en Miró op de Cobrabeweging. Alle kinderen kunstenaar met Jeroen Krabbé sluit naadloos aan bij de andere twee exposities. Het Cobra laat zien hoezeer Karel Appel en Picasso elkaar beïnvloedden door hun werken naast elkaar te exposeren.
Minder bekende talenten van Pablo Picasso
In De Andere Picasso – Terug naar de bron belicht het Cobra Museum onbekendere aspecten van het werk van Picasso, zoals zijn samenwerking met de componist Manuel de Falla en Les Ballets Russes, zijn liefde voor dans en theater, zijn kindertijd en zijn fascinatie voor literatuur en keramiek. De expositie werd samengesteld door de Spaanse gastcuratoren Helena Alonso en Óscar Carrascosa, die even in Nederland waren om over de expositie te vertellen. Als gastcuratoren laten zij graag onbekende kanten zien van kunstenaars en al helemaal van Picasso, die in 1881 werd geboren in Malaga, de stad waar zij wonen en werken. ‘Het is verbluffend wat Picasso heeft gemaakt met De Falla’. Alonso wijst op de kostuumontwerpen die hij tekende, die worden getoond naast een verfilming van het ballet. ‘Hiermee ging hij terug naar de traditie. Hij liet traditionele Spaanse kostuums maken, met een beetje fantasie overigens, want ze zijn niet allemaal waarheidsgetrouw.’
Vriendschap tussen Picasso en De Falla
Een van de meest opmerkelijke samenwerkingen van Picasso was met zijn landgenoot, de componist Manuel de Falla (1876 -1946). Het jaar was 1917, en de artistieke wereld in Parijs bruiste van creatieve energie. Picasso en De Falla kwamen elkaar tegen in het artistieke milieu van de stad en raakten al snel bevriend. Picasso stond bekend om zijn revolutionaire kubistische stijl, terwijl De Falla op zoek was naar manieren om traditionele Spaanse muziek te vernieuwen. Ze besloten om samen te werken aan een baanbrekend project. Ze wilden de grenzen tussen de kunstvormen doorbreken en een unieke fusie van muziek en beeldende kunst creëren. Tegelijkertijd wilden ze terugkeren naar de traditie. Het resultaat was het ballet El Sombrero de Tres Picos (De Driekanten Steek) gebaseerd op het gelijknamige volksverhaal uit Andalusië, waarin Pedro Antonio de Alarcón met ironische humor de corruptie en bureaucratie in Spanje aankaart. Picasso’s kostuums en decors brachten de personages tot leven, terwijl De Falla’s muziek de humor en energie van het verhaal versterkte. El Sombrero de Tres Picos werd voor het eerst opgevoerd in het Alhambra Theatre in Londen op 22 juli 1919. De uitvoering in Londen was een groot succes en het ballet werd al snel over de hele wereld opgevoerd, waaronder in steden zoals Parijs, New York, Buenos Aires en Barcelona.
Picasso en Les Ballets Russes
El Sombrero de Tres Picos was niet de enige samenwerking van Picasso met de Russische impresario Serge Diaghilev en zijn Ballets Russes. Picasso creëerde ook de kostuums en decors voor het ballet Parade, dat in 1917 in première ging. Dit ballet was een unieke samenwerking tussen Picasso, Sergei Diaghilev, schrijver Jean Cocteau en componist Erik Satie. Picasso maakte met de Ballets Russes ook Pulcinella, met muziek van de Russische componist Igor Stravinsky, dat in 1920 in première ging. Picasso’s artistieke visie en zijn vernieuwende kubistische stijl pasten goed bij de avant-gardistische benadering van de Ballets Russes. Ze zorgden voor een revolutie in de wereld van het ballet en inspireerden veel latere generaties kunstenaars.
De literaire Picasso
Een andere onbekende kant van Picasso is dat hij ook schreef. Enkele van zijn ingelijste gedichten zijn ook te zien in Amstelveen. Zijn literaire werken zijn net zo intrigerend en vernieuwend als zijn schilderijen. Picasso’s schrijfstijl weerspiegelde zijn kubistische benadering van de realiteit. Picasso heeft tijdens zijn carrière ook samengewerkt met verschillende schrijvers en dichters, waaronder enkele prominente figuren uit de Franse literaire wereld zoals Guillaume Apollinaire, André Breton, Pierre Reverdy en Paul Éluard. Deze samenwerkingen resulteerden vaak in unieke boeken waarin tekst en beeld samenvloeiden.
Wil je meer leuke tips over de Spaanse cultuur? Neem dan HIER een abonnement op het tijdschrift ESPANJE! Een jaar lang in de bus en digitaal voor slechts €19,95
