De Nationale Opera herneemt in augustus en september de populaire opera Carmen in de veelgeprezen enscenering van Robert Carsen. Voor deze productie zoeken ze veel, héél veel vrijwilligers; zo’n 400 vanaf de leeftijd van 18 jaar (m/v/x). Zij zullen vanaf een tribune op het toneel in de slotscène van de opera getuige zijn van Carmens noodlottige einde.

Waarom hebben de protestanten hier in de Lage Landen Maria overboord gegooid en wordt ze in Spanje nog dagelijks gekoesterd? Daarvoor moeten we teruggaan naar de tijd van vóór het Christendom, want veel gebruiken en feesten hebben een voor-christelijke oorsprong. Terwijl we veel weten over de Romeinse, de Griekse en de Germaanse godenwereld, is er zeer weinig bekend over de oude godenwereld op het Iberisch Schiereiland. Simpelweg omdat die cultuur door de vele veroveringen is weggevaagd.

Deel 3 van de spannende Mexicaanse whodunnit Quién mató a Sara verscheen op 18 mei 2022 op Netflix. Het eerste deel dat op 24 maart 2021 in Nederland uitkwam, veroverde meteen een plek in de Netflix top 10. Op 19 mei 2021 kwam ook deel 2 uit in Nederland. En nu is er dan het derde deel van de serie waarin wordt uitgezocht wie verantwoordlijk was voor de dood van Sara. Maar dat blijkt helaas geen aanrader. Hieronder leggen we uit waarom niet.

De vierde ontmoeting in de serie De schrijver als hoofdpersoon  in de OBA in Amsterdam is met de Sevillaanse schrijfster Sara Mesa, een van de meest bekroonde jonge schrijfsters in de Spaans literatuur. Zij zal op 21 juni worden geïnterviewd door literair criticus Ger Groot, in het gezelschap van Nadia Ramer, de Nederlandse vertaalster van haar werk. 

Op school leer je niet altijd het Spaans dat ook op straat wordt gesproken, tenzij je profe een crack is natuurlijk, dat is natuurlijk super guay. Hieronder tien Spaanse woorden die je zeker zult kennen uit Netflixseries als La Casa de Papel, Valeria en Elite. Un...

¿Salimos de tranquis? Het Spaans van Spanjaarden onderling is heel anders dan de taal die je leert op Duolingo. Wat dat betreft geven series als Élite en de teksten van popsterren als Rosalía een veel betere weergave van de Spaanse spreektaal. Een alternatieve taalcursus aan de hand van Netflix en Spotify.

Op 12 mei 2022 is in Nijmegen het Platform Spaans gelanceerd. In aanwezigheid van acht ambassadeurs van Spanje en andere Spaanstalige landen en een groot aantal docenten Spaans en hispanisten werd het platform ten doop gehouden. Initiatiefnemers zijn onder andere het Instituto Cervantes, faculteiten Spaans, diverse ambassades en de Vereniging Docenten Spaans in Nederland en Levende Talen.

De nieuwe romantische filmkomedie Amor de madre is ideaal als je twee uurtjes hebt en zin hebt om even Spaans te Netflixen. De film is supergrappig maar biedt als je ‘m samen met je volwassen kinderen kijkt ook nog stof voor een goed gesprek over hoe kinderen naar hun ouders kijken.

TEFFA door Manuel Liñán. Het is moeilijk te omschrijven maar hij kwam, zag en overwon, maar echt vanaf seconde één. Dit was een uur lang gecentrifugeerd worden door een man die volstrekt artistiek machtsvertoon over het voetlicht gooide. Totale grip, niet alleen op dans maar op het hele theatrale spectrum want hij actéérde het ook zo goed, wist precies waar hij heen wou en dat lichaam vertaalde dat moeiteloos. Daarbij was hij ook nog komisch, ironisch, acrobatisch, uiterst gracieus, mimisch als Marcel Marceau en een tapdanser als Gene Kelly.

Jarenlang stond Manuel Vilas voor een mbo-klas, tot hij besloot schrijver te worden. Zijn autobiografische boek Ordesa werd een bestseller. Manuel Vilas vindt Spanje het meest feministische land ter wereld. Hij vindt veel leraren sadistische machtswellustelingen die leerlingen niet stimuleren maar afkraken. Dat alles vind je terug in Ordesa.

Op 4 en 5 mei kruipt flamencoster Manuel Liñán in ITA in de huid van de Nederlandse flamencodanseres Steffa Wine. Zij maakte voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog furore en toerde tot in 1944 door heel Nederland met haar Spaansche Dansavonden. Dat werd haar na de...

Na de succesvolle serie La Catedral del Mar komt Netflix nu met de spannende opvolger Los Herederos de la Tierra. Beide Netflixseries zijn bewerkingen van historische romans van  de Catalaanse schrijver Ildefonso Falcones. De serie draait om het verhaal van Hugo Llor, een arme sloeber die niet kan lezen of schrijven. Zijn vader is overleden, zijn moeder wordt als slavin behandeld door haar brute man en mag hij niet zien. In een maatschappij waar letterlijk koppen rollen als je even niet oplet, probeert Hugo Llor zijn hoofd boven water te houden.

Het is dit jaar 40 jaar geleden dat Isabel Alllende haar eerste roman verscheen. Het huis met de geesten was meteen een succes. Haar boeken zijn inmiddels in meer dan 40 talen vertaald en er gingen ruim 70 miljoen exemplaren van haar romans over de toonbank. Haar nieuwste roman  Violeta is onlangs in het Nederlands verschenen en uitgevrij Wereldbibliotheek geeft ook Het huis met de geesten en twee andere romans van Allende opnieuw uit, Paula en Eva Luna.

Het iconische portret van Ernesto ‘Che’ Guevara van de Cubaanse fotograaf Alberto Diaz Gutiérrez, beter bekend als Korda, is waarschijnlijk de bekendste foto ter wereld. In he Cobra Museum in Amstelveen is nu echter te zien dat Korda veel meer was dan de fotograaf van die ene foto en de revolutie. In Korda: Cuba, Che, Glamour zien we via een selectie van 146 foto’s, hoe hij zijn tijd wist te vangen in beeld.

De in Spanje woonachtige Russische groothertogin Maria Vladimirovna Romanova (Madrid 1953) en haar zoon groothertog Jorge (George) Romanov (Madrid 1981), zien zichzelf als erfgenamen van de Russische tsarentroon. Ze volgen de situatie in Rusland en Oekraïne op de voet. Hoe zien zij de toekomst van hun land en hun eigen rol daarin? De Spaanse krant El Español sprak met hen.

Penélope Cruz en Javier Bardem maken dit jaar allebei kans op een Academy Award. Het is de kroon op het werk van het acteursechtpaar. Bardem is genomineerd voor zijn rol in Being the Ricardos en La Cruz voor haar fantastische acteerwerk in Madres paralelas. De Oscars worden in de nacht van zondag 27 en maandag 28 maart uitgereikt.

Het einde van de oorlog in Oekraïne is nog niet in zicht. Maar: wanneer is een oorlog eigenlijk echt afgelopen? In Spanje is de burgeroorlog meer dan 80 jaar geleden, maar deze speelt nog steeds een grote rol in het dagelijks leven van Spanjaarden. Dat maakt Madres paralelas, de nieuwe film van Pedro Almodóvar, de bekendste regisseur van Spanje, heel duidelijk. Correspondent Rop Zoutberg sprak hem over de noodzaak van zijn film. De speelfilm snijdt een pijnlijk hoofdstuk van de Spaanse geschiedenis aan, namelijk de anonieme massagraven.

Internationale Vrouwendag wordt in Spanje veel uitbundiger gevierd dan in Nederland, met grote demonstraties, muziek en culturele bijeenkomsten. Pilar Tena, de directeur van het Instituto Cervantes in Utrecht, haalt die traditie ook naar Nederland. Op 8 maart organiseert zij daarom samen met het EU Instituut voor Cultuur EUNIC NL voor de derde maal een speciale avond. Eerder stonden vrouwelijke componisten en wetenschappers centraal, deze keer is het thema Vrouwen en Journalistiek.

De film Madres paralelas van Pedro Almodóvar is niet alleen een vrolijke, culinaire, emotionele en feministische film, maar ook een aanklacht van Pedro Almodóvar tegen de oorlog en een film waarin grensoverschrijdend gedrag de revue passeert. Maar bovenal is het wat ons betreft een van de beste films van Almodóvar ooit, met een traan maar ook zeker met een lach.

Of je nu al jaren in Spanje woont of of er voor drie weken op vakantie bent, de Spaanse eetcultuur is heel anders dan de onze. 10 zaken om rekening mee te houden. De eettijden in Spanje zijn veel later dan in Nederland. Lunchen gebeurt meestal tussen 14.00 en 15.00 uur en aanschuiven voor het diner kan volgens de échte Spanjaard zeker niet voor 20.30 uur. De meeste restaurants gaan ook pas op rond deze tijd open. Dus als je graag vroeg aan tafel zou willen (18.00-20.00 uur), kan dit zijn moeilijk zijn, tenzij je in het centrum bent van een van de grote steden zoals Madrid, waar de keuken van sommige restaurants wel gewoon de hele dag open is.

Veel vorsten die een grote rol speelden in Europa hadden via moederszijde Spaanse wortels. Denk maar aan Karel V, zoon van Johanna en kleinzoon van Isabella van Castilië.  Maar nog veel opvallender is dat veel vrouwen en vorstinnen uit Spanje een hoofdrol speelden in de Spaanse en Europese geschiedenis. Zij stonden letterlijk en figuurlijk aan de wieg van het huidige Europa. De Vlaamse historicus Edward de Maesschalck schrijft in ESPANJE! een prachtige serie over de Spaanse geschiedenis. Hieronder het begin van het artikel dat hij schreef over de invloed van Spaanse vrouwen op de Europese geschiedenis. 

Nu de bioscopen en filmtheaters nog altijd gesloten zijn, delen we graag 10 Spaanstalige must-sees die je thuis kunt kijken via streamingdienst CineMember. Recente films als Dolor y Gloria en Todos lo Saben uit Spanje, maar ook bijzondere Oscarwinnaars en -kandidaten uit Latijns-Amerika, zoals  de Colombiaanse film Pájaros de verano.

Hoe zou Spanje eruit hebben gezien als prinses Irene in 1966 geen bikini had gedragen? Dat is de vraag die opkomt na het lezen van het boek Om de liefde, voor de troon over de Spaanse periode van prinses Irene. Daniela Hooghiemstra, de schrijfster van het boek: ‘Door die bikini had ze alle goodwill bij Franco verspeeld, maar het was niet de enige faux pas waardoor haar kans om koningin van Spanje te worden voorgoed was verkeken.’

Dinsdag 25 januari 2022 is de Baskische schrijfster Katixa Agirre in Amsterdam om samen met vertaalster Mariolein Sabarte Belacortu (die o.a. ooit ook Honderd jaar eenzaamheid van Gabriel García Márquez vertaalde) te spreken over haar werk en leven. Haar bezoek is onderdeel van de door het Instituto Cervantes  georganiseerde lezingencyclus De schrijver als hoofdpersoon. Eerder sprak ook Manuel Vilas in die serie, de auteur die in nieuwste editie van ESPANJE! vertelt over zijn boek Ordesa. Agirres roman Moeder zullen nooit werd onlangs op de lijst van beste boeken van 2021 geplaatst door de Volkskrant. Het is een intrigerende roman waarin de schrijfster onderzoekt wat moederschap betekent voor de carrière van een vrouw.

Ricardo Bofill, volgens de Spaanse krant El País de meest kosmopolitische en productieve Spaanse architect, is vrijdag 14 januari 2022 in het ziekenhuis overleden nadat hij Covid had opgelopen. Hij ontwiepr meer dan 1000 gebouwen in meer dan 40 landen. Bofill werd 82 jaar.

In ESPANJE! bespreken we in elke editie de mooiste boeken die in de afgelopen maanden zijn verschenen. We hebben onze boekenkeuze uit 2021 even voor je op een rijtje gezet: van romans en kookboeken tot geschiedenis en het Casa de Papel doe boek. En, heel handig, je kunt ze meteen bestellen.

Gelukkig blijft Netflix goede Spaanstalige series en films en documentaires over Spanje online zetten. Hieronder een overzicht van elf films en series die eind 2021 en begin 2022 werden toegevoegd met de trailers erbij. Van een vijfdelige documentaire over Franco tot een erotische komedie, een kostuumdrama en een horrorfilm en natuurlijk het slot van La Casa de Papel. 

Wie was Francisco Franco, waar kwam hij vandaan, hoe kwam hij aan de macht en welke rol speelden de kerk, Duitsland en de VS om hem aan de macht te houden? In de ZDF-documentaire Die wahrheit über Franco – Spaniens vergessene Diktatur vertellen vermaarde Duitse, Spaanse, Amerikaanse en Britse historici en ooggetuigen over de dictatuur van die kleine man uit Galicië, die de Spanjaarden decennialang met ijzeren hand regeerde en terroriseerde.