De Camino de Santiago lopen in de winter. Kan dat eigenlijk? En waar moet je dan rekening mee houden? Schrijver en ESPANJE!-redacteur Huib Afman heeft al honderden caminokilometers in de benen. En weer of wind, hij blijft lopen. Hij woont in de winter van 2023 zelfs tijdelijk in Noord-Spanje. Hieronder zijn tips en adviezen. Handig als je overweegt om in de winter de Camino de Santiago te lopen, de periode waarin je hier pas echt tot rust kunt komen.
Er zijn meerdere wegen die naar Santiago leiden. Over het Iberisch Schiereiland is een omvangrijk netwerk aan camino’s uitgerold. Sommige daarvan zijn een begrip: de camino Francés en de camino del Norte, die van oost naar west lopen. Of de camino Portugués en de via de la Plata, die van zuid naar noord voeren. Op al die trajecten vind je het hele jaar door pelgrims. Al is dat aantal in de winter een fractie van het wandelfestijn dat er tussen april en oktober plaatsvindt. Dat is gelijk ook het belangrijkste verschil met het lopen van een camino in de zomer. In de winter zul je vaker de eenzaamheid moeten trotseren. Daar moet je tegen kunnen. Hoewel die afzondering dan vaak wel weer een prachtige confrontatie met jezelf oplevert. Een ervaring die je eigenlijk niet los van de camino kunt zien.
Alles wind- en waterdicht
Ik liep in december de eerste helft van de camino Portugués. Over een afstand van bijna 400 kilometer kwam ik welgeteld twee pelgrims tegen. De stilte deed veel. Vooral vanbinnen. In weer en wind. Want geregeld kwam de regen met bakken uit de lucht. Wat subiet resulteerde in ondergelopen wandelpaden. Modderbaden. Om moeten lopen. Plannen wijzigen. Een beroep doen op je eigen creativiteit. Diezelfde stortbuien kan je ’s winters evengoed aantreffen op de camino del Norte en de camino Francés, weet ik uit ervaring. Winter in Noord-Spanje betekent sneeuw in de hoger gelegen delen en flink wat regen in de lagergelegen delen. Neem dus water- en windafstotende kleding mee, wandelschoenen die zijn behandeld met Gore-Tex. Ook een regenhoesje voor je telefoon en powerbank is geen overbodige luxe. Ik heb meegemaakt dat er regenwater in mijn powerbank lekte. Als je telefoon op hetzelfde moment ‘low battery’ aangeeft en je bevindt je in de middle of nowhere, heb je een serieus probleem. Nog meer dan tijdens de zomer geldt dat je alert moet zijn op slecht weer. Hou weer-apps dus in de gaten en word lid van actuele camino-Facebookgroepen die vaak weer-alerts verspreiden. Je wilt immers niet in een sneeuwstorm verzeild raken.
Minder daglicht
Kleed je in laagjes. Langs de Noordkust van Spanje kan de temperatuur overdag zomaar zakken naar rond de 7 graden. Op de meseta, de hoogvlakte waar de camino Francés doorheen voert, kan het kwik ’s avonds zelfs onder het nulpunt uitkomen. Salamanca, waar de via de la Plata doorheen gaat, heeft eveneens patent op nachtelijke vrieskou. En dan is er nog het daglicht. Gemakshalve kun je ervan uitgaan dat je in Spanje ‘s winters één uur meer zonlicht hebt dan in Nederland. Hoe dat zit lees je hier. Dat verschil merk je direct, hoewel de dagen daarmee nog steeds aan de korte kant zijn. Om die reden zijn etappes van meer dan 30 kilometer af te raden. In het donker lopen doet niemand voor z’n lol. Met dat in het achterhoofd, zul je dus soms moeten afwijken van de wat langere dag-etappes. Loop je een ingekorte route, check dan van tevoren goed of er in je nieuwe pleisterplaats voldoende overnachtingsmogelijkheden zijn. Veel herbergen sluiten hun deuren van december tot maart. Zijn ze wel open, dan heb je vaak het rijk alleen. Een voordeel daarvan is, dat je minder snel last hebt van snurkende mede-pelgrims. Je kunt in het laagseizoen ook voor een habbekrats een gewoon hotel boeken natuurlijk. Hier zie je een selectie van meer dan 300 hotels in de provincie León. Houd bij boeking ook rekening met het dagelijks drogen van je wasje. Aan een waslijn in de zon, zit er niet snel in tijdens de winter. Een herberg met een was-droogcombinatie is dan wel erg handig.
Om de koude berg heen
Je kunt overwegen om een kortere camino te lopen. De camino de Invierno (wintercamino) doet hier z’n naam eer aan. Over een afstand van 263 km loop je van Ponferrada naar Santiago. Eigenlijk is dit de makkelijkere variant van het laatste stuk van de camino Francés. Je omzeilt zo namelijk de bergen rond O Cebreiro die in de winter een echte uitdaging kunnen zijn. Deze camino is gebaseerd op een oude Romeinse weg door de vallei van de Sil-rivier en voert onder meer langs Las Médulas, een Romeinse goudmijn. Het is een prachtige route!
Camino op de Canarische Eilanden
Klinkt het allemaal nog te koud? Dan kun je altijd nog uitwijken naar Gran Canaria, waar je in drie dagen de camino van de zuid- naar de noordkant van het eiland loopt. Ondanks dat je een fiks hoogteverschil moet bedwingen, is de camino de Santiago de Gran Canaria met 66 kilometer peanuts vergeleken bij de grote jongens op het vasteland. De meerwaarde: het weer. Met in januari een gemiddelde temperatuur van 18 graden en nagenoeg geen neerslag, is er eigenlijk geen beter wandelweer denkbaar. In de wintereditie van ESPANJE! die in het eerste kwartaal van 2023 verkrijgbaar is lees je een reportage over mijn ervaringen op die route met slaap- en eettips. Je kunt deze editie hier bestellen.
Hike & Write met Huib
Wil je meer tips van Huib en samen met hem een deel van de camino lopen? Dat kan! In mei, juni en oktober organiseert hij in Asturië de Hike & Write week. Wandelen, schrijven, gezond eten en ontspannen komen hier samen. Tijdens deze all-inclusive week verblijf je op een prachtige plek langs de camino del Norte en leer je hoe je een kort verhaal schrijft. Voor meer info en boekingen: www.hikeandwrite.com
Wil je meer informatie over de Camino de Santiago? Klik dan hier of neem een abonnement op het mooie glossy tijdschrift ESPANJE! Het komende jaar staat in iedere editie een reportage van Huib over een etappe van de Camino. Met tips voor overnachtingen en leuke restaurants onderweg en de toeristische hoogtepunten. Je kunt je abonnement hier afsluiten voor slechts €19,95. Je zit nergens aan vast. Het is altijd weer makkelijk opzegbaar.
