Jeroen van Passel had een prima baan in Nederland, maar toen zijn Spaanse schoonvader ziek werd, besloot hij om met zijn gezin naar Spanje te verhuizen. ‘Dat leek me een leuke uitdaging. Wonen en werken in een vakantieland.’ Maar Spanje had een bijzondere verrassing voor hem in petto. ‘Ze vroegen me om burgemeester te worden. Het leek me eerst niks, maar ze hebben me overgehaald.’

Toen ik hier aankwam was Spanje heel anders dan de rest van Europa. In Murcia kon je nog op ontdekkingsreis door de supermarkt en trof je allerlei onbekende, regionale producten aan. De kleermaker maakte je kleding op maat en een kapotte schoen was voor een schoenmaker geen probleem. Er hingen varkenspoten in het restaurant boven de bar en bijna alle auto’s waren wit. Daarnaast bleken de mensen open en gastvrij en men sprak er de tweede wereldtaal. Én er waren nog woningen zonder elektriciteit, stromend water of wc. Het was teruggaan in de tijd in vergelijking met Nederland en dat is het nog wel, als je goed zoekt.’

Lees hier meer over de bergen, ongerepte stranden en eeuwenoude steden in Murcia

Grote verrassing

Van Passel vond werk als programmeur en switchte drie jaar later naar een conservenbedrijf, waar hij zich bezighield met marketing. In 2008 sloeg echter de crisis toe. Hij werd bij een reorganisatie ontslagen en moest op zoek naar een baan in een land waar intussen al ruim 20 procent van de beroepsbevolking werkloos was. Jeroen besloot voor zichzelf te beginnen en overleefde dankzij commerciële fotografie, ICT-consultancy, studiebegeleiding en tolken voor het Ministerie van Binnenlandse Zaken. En toen, op 12 november 2015, haalde hij opeens de krant. Het dorp Santo Ángel, gelegen onder de rook van provinciehoofdstad Murcia, kreeg een Nederlandse burgemeester: ‘Jerome’ van Passel! Dat ging zo: ‘De socialistische partij (PSOE) huurde mij vaak in voor fotografie en communicatie. Na de gemeenteraadsverkiezingen vroegen ze me tot mijn grote verrassing of ik burgemeester wilde worden, hoewel ik geen partijlid was. Ik wilde eerst niet, omdat ik de Spaanse politiek goed ken. Men probeert hier zijn tegenstanders vaak zoveel mogelijk dwars te zitten. Ik kom uit een wereld van teamwork, compromissen sluiten en resultaten boeken dus het leek me niets. Uiteindelijk hebben ze me toch overgehaald… Belangrijk voor mij was dat Spanje politiek sterk aan het veranderen is. Aan die veranderingen kon ik met een nieuw PSOE-team in Murcia mijn steentje bijdragen.’

Samenwerken

De meeste Spaanse politici staan niet bekend om hun idealistische bevlogenheid. Partijen als de PSOE en, vooral, de rechtse Partido Popular (PP) worden geplaagd door corruptieschandalen. Maar Van Passel is optimistisch: ‘Corruptie is in Spanje onderdeel van de samenleving, iedereen doet eraan mee, vaak zonder zich er bewust van te zijn. Toch kun je het buiten de deur houden, door transparant samen te werken en niet alles aan één bedrijf uit te besteden. Wij hebben een bedrijvenpool gecreëerd, waar iedere firma zich kan laten inschrijven. Wanneer er zaken gedaan moeten worden, belt men het bedrijf dat op dat moment aan de beurt is én dat bellen gebeurt door meerdere personen. Het systeem is niet waterdicht maar je voorkomt zo wél afspraken onder de tafel. Verder presenteren wij tweemaandelijks de uitgaven in de gemeenteraad, zodat iedereen weet wat er met het geld gedaan is.’ Van Passel wil de politiek met zijn bedrijfskundige ervaring laten zien hoe het anders kan: ‘Ik wil samenwerken, compromissen sluiten, goed luisteren en me inzetten voor de dorpsbewoners. Ook wil ik de participatie bevorderen en efficiënter werken. Veel Spanjaarden klagen maar ondernemen zelf weinig actie. Door dat laatste te stimuleren verbeter je de leefomgeving sneller. Verder probeer ik de communicatie en organisatie binnen mijn partij te verbeteren. Partijgenoten in andere dorpen weten nu precies wie wat waarom doet. Zo kunnen we zaken beter op elkaar afstemmen en een gezamenlijk beleid voeren.’

Geen eilandjes

Intussen bespeurt Van Passel al de nodige progressie: ‘Het is gelukt om alle clubs in het dorp samen om de tafel krijgen. De directies van het ouderencentrum, het vrouwencentrum, het culturele centrum, de parochie en andere groepen zitten nu in één overlegstructuur en doen hun ding niet meer op hun eigen eilandje. Verder heb ik de buurtvereniging nieuw leven ingeblazen. Die is belangrijk omdat ze in de gemeenteraad een stem heeft, zaken kan aankaarten én veel activiteiten helpt te realiseren. Alle ambtenaren en collega’s verklaarden mij voor gek, maar ik werk uiteindelijk niet voor mijzelf of mijn partij, maar voor de burgers.’ Ook positief is dat we samenwerken met wethouders van de overige partijen. Dat lijkt logisch maar in Spanje worden andere partijen vaak vooral gezien als tegenstanders. Ik probeer goed te luisteren en niet autoritair te regeren. Er wordt wel gezegd dat ik mensen goed kan laten samenwerken omdat ik buitenlander ben. Ik ben inderdaad anders, denk anders en zit niet vastgeroest in de eilandjespolitiek.’

Veel veranderingen

Sinds 2000 heeft Van Passel zijn tweede vaderland flink zien veranderen: ‘Spanje is een echt Europees land geworden. Het platteland vergrijst en veel jonge mensen zijn naar de steden getrokken, waar ze nu inkopen doen in megawinkelcentra en producten van multinationals consumeren. Er is veel bijgebouwd, met name aan de kust, en de infrastructuur is sterk verbeterd, met nieuwe snelwegen en hogesnelheidstreinen. Stress en haast zijn gemeengoed geworden, de siësta verliest terrein en ook hier zoekt men tegenwoordig met een smartphone naar Pokemons…’ Burgemeester ‘Jerome’ voelt zich echter helemaal op zijn plaats in de regio Murcia: ‘Hier is voor ieder wat wils: zon, zee, strand maar ook bergen en lieve kleine dorpjes. Dit gebied heeft een groot cultuurhistorisch erfgoed; neem bijvoorbeeld La Bastida (in de plaats Totana) en Begastri (bij de plaats Cehegín) uit de Iberische tijd, dus nog vóór de Romeinen, maar dat weten zelfs de meeste Murcianen niet. In de steden Murcia, Cartagena en Lorca valt van alles te zien. Met name Cartagena, het Carthago van Hannibal, die met zijn olifanten ten strijde trok tegen de Romeinen, kent een rijke historie en vele leuke eetgelegenheden. Het Romeinse theater en de buurt rond het Forum zijn zéker een bezoek waard. Rondom Cartagena ligt een van de oudste mijnbouwgebieden van Europa en in La Unión vind je een prachtig museum hierover.’

Tip: oefen je Spaans met deze Spaanstalige pagina over Murcia & Cartagena

De tijd staat stil

Van Passel heeft een druk bestaan, maar trekt er als het kan toch vaak opuit. Hij kent plekjes waar de gemiddelde toerist niet zo snel komt. ‘Zon, zee en strand, maar dan lekker rustig en ver weg van het hectische schiereiland La Manga, vind je in Puntas de Calnegre: een beschermd natuurgebied met idyllische baaien en kleine strandjes. Ook interessant zijn Calabardina en Águilas. Voor de natuurliefhebber is er Sierra Espuña met zijn voor Europa unieke flora en fauna. Aan de oostzijde van het park is een gebied waar meer dan tachtig vlindersoorten zijn gefotografeerd! Iets ten noorden liggen de warmwaterbronnen van Mula, Archena en Fortuna.

“Hier staat de tijd nog stil, zijn de zomers niet te warm en in de winter sneeuwt het regelmatig.”

Al eeuwen komt daar warm water uit thermale bronnen dat vervolgens weer terechtkomt in lokale baden en spa’s. 2017 is overigens het jubileumjaar van de stad Caravaca de la Cruz (een van de vijf heilige katholieke plaatsen op de wereld). Pelgrims uit vele landen zullen dan, veelal lopend, Caravaca bezoeken. Míjn favoriete omgeving is echter Moratalla, een lief wit bergstadje in het noordoosten van de regio Murcia. De gemeente telt slechts 9000 inwoners maar is 955 vierkante kilometer groot en bestaat bijna helemaal uit hooggebergte. Er liggen leuke dorpjes, zoals Benízar, Bajil, El Sabinar en Calar de la Santa. Als je van natuur houdt, grottekeningen, ravijnen, resten uit de prehistorie, mountainbiken, wandelen en heerlijk goedkoop eten, is een verblijf in een van de vele casas rurales in het gebied zeker de moeite waard. Hier staat de tijd nog stil, zijn de zomers niet te warm en in de winter sneeuwt het regelmatig.’

Voortreffelijke keuken

Inmiddels is burgemeester Jerome ook verzot op de voortreffelijke Murciaanse keuken. ‘Die is enorm divers. Rondom de hoofdstad is het veel groente en fruit, kip, konijn en vis. Typische gerechten zijn arroz y pava o verdura (rijst met bloemkool of groente). De paparajote is een toetje van gefrituurde citroenblaadjes die door een speciaal deeg zijn gehaald. Aan de kust heb je een keur aan vis en schelpdieren, vaak gefrituurd. Een typisch gerecht is caldero: een mengsel van verschillende vissen en rijst. In het noordoosten vind je vooral vleesschotels. Bijvoorbeeld migas: gebakken stukjes deeg met varkensvlees en worstjes. Heerlijk met een lekkere streekwijn erbij, want die zijn hier ook geweldig!’

Saber más: Murcia

Vliegen: De regio Murcia ligt in het zuidoosten van Spanje. Er gaan dagelijks vluchten vanaf Schiphol, Rotterdam, Eindhoven en Weeze naar Alicante Airport, dat op 80 km van de stad Murcia ligt. Verder vliegt Ryanair in het hoogseizoen vanaf Eindhoven ook naar Murcia San Javier.

Steden: Murcia en Cartagena zijn gezellige steden met tal van eet- en uitgaansgelegenheden voor jong en oud. In de paasweek vinden er drukbezochte processies plaats. Beroemd zijn het jazzfestival van San Javier en La Mar de Músicas in Cartagena (in juli), én het door kenners hooggeprezen flamencofestival Cante de las Minas in La Unión (eerste week van augustus).

Tip: benieuwd naar Cartagena? Marleen de Vijt geeft 10 tips voor een dagtrip in deze prachtige stad

Stranden: De stranden van La Manga, Mar Menor en Mazarrón worden druk bezocht in de zomermaanden. Voor meer rust en puur natuur aan zee kun je beter naar Puntas de Calnegre, Calblanque of Águilas gaan.

Natuur: In het binnenland vind je mooie dorpen, zoals Moratalla, waar je onbeperkt kunt wandelen en mountainbiken, en de kuuroorden van Archena (de Romeinen relaxten daar al!) en Fortuna. In het Sierra Espuñagebergte (op circa 40 km van Murcia) vind je een uitgebreid beschermd natuurgebied, met onder meer tachtig verschillende vlindersoorten.

Wijn: Wijnliefhebbers kunnen hun hart ophalen in Jumilla, Yecla en Bullas. De Honoro Vera Garnacho, van de Murciaanse firma Gil Family Estates, was in 2013 zelfs de officiële wijn tijdens het galadiner na de Oscaruitreiking in Hollywood!

Meer info: www.murciaturistica.es

Lees ook: Murcia & Cartagena, lelijke eendje wordt prachtige zwaan

Dit artikel is eerder verschenen in ESPANJE! (España & más nummer 1, jaargang 2017) en de informatie kan achterhaald zijn. Auteur: Sander de Vaan.