Kerkgezangen in het Galicisch

Ook bij de ontwikkeling van de Spaanse taal speelde Alfons de Wijze een belangrijke rol: in officiële documenten liet hij het Latijn vervangen door het Castiliaans, waardoor deze taal voor het eerst een officiële status kreeg. De kerkgezangen werden eveneens in de volkstaal geschreven waar de Cantigas de Santa María – gedichten in het Galicisch, de lyrische taal van die tijd – een mooi en uniek voorbeeld van zijn. Ook bevorderde hij het recht, de geschiedschrijving en de astronomie door werken in de verschillende talen van zijn land te laten schrijven en vertalen. Alfons zou ook een getalenteerd dichter zijn geweest, hoewel niet zeker is of de meer dan 400 Marialiederen die tijdens zijn tijd zijn gecomponeerd ook daadwerkelijk van zijn hand zijn.

Multiculturele Spaanse samenleving

De Galicische teksten zijn bewaard gebleven in drie codices (twee ervan liggen in het Escorial en een in Florence) die behalve de noten ook schitterende miniaturen bevatten, waaruit valt op te maken dat de muzikanten die destijds aan het hof speelden een zeer multicultureel gezelschap vormden. Kamerkoor Cappella Amsterdam en het Amsterdams Andalusisch Orkest spelen deze muziek in maart 2023 afgewisseld met klassiek Arabische muziek uit de elfde en twaalfde eeuw. Op deze manier maken ze schitterend hoorbaar hoe de Marialiederen en de gezongen Arabische gebeden op elkaar lijken en aan elkaar verwant zijn. Tussen de stukken door worden verhalen verteld waarmee ze in hun tijd worden geplaats maar waarmee ook nog meer duidelijk wordt gemaakt hoeveel de drie culturen delen. De stemmen van de acht koorleden mengen prachtig met die van de acht muzikanten, die instrumenten bespelen die ook al werden gebruikt in de dertiende eeuw: viool, altviool, qanun (een soort hakkebord), de oed, rebab (een snaarinstrument), de ney (een snaarinstrument dat minstens 5000 jaar oud zou zijn), diverse fluiten en percussie.

Trance van repeterende klanken

Na de eerste verkennende concerten in 2020 voegde ook violist Jamal Ben Allal zich bij de groep. De Marokkaanse musicoloog deed promotieonderzoek naar Andalusische muziek en heeft de Cantigas uitvoerig bestudeerd. Door zijn kennis en inzichten kunnen Cappella Amsterdam en het Amsterdams Andalusisch Orkest de Cantigas nu op een nóg authentiekere wijze uitvoeren. Bij eerdere gezamenlijke optredens in 2020 werden de liederen om beurten gespeeld, nu vloeien de twee in elkaar over en ontstaat een lange trance van repeterende klanken en woorden in het Galicisch en het Arabisch. In beide talen wordt in prachtige poëtische teksten de godenwereld en de liefde (tot God of María) bezongen. De verhalen worden met elkaar verbonden door de poëtische en verhelderende performance van Sahand Sahebdivani (1980), co-directeur van The Amsterdam Storytelling Festival en een van de bekendste vertellers van Nederland. De in Iran geboren Sahand kwam op zijn derde als vluchteling in Nederland terecht. De ervaringen van hem en zijn familie vormen de basis van het grootste deel van zijn werk. Mooi hoe hij hier laat zien dat zijn cultuur en de Europese veel meer gemeen hebben dan we meestal denken. In de video hieronder vertellen de makers over hun spannende gezamenlijke ontdekkingstocht.

Waar en wanneer en hoe kaartjes winnen?

Je kunt de Cantigas horen op 17 maart in Nijmegen, op 22 maart in Leeuwarden en op 24 maart in Den Haag. Maak kans op twee kaartjes in Leeuwarden door onze Instagrampagina te liken of stuur als je ons al volgt even een mailtje aan actie@espanje.nl. Op de website van Cappella Amsterdam lees je meer over het programma en kun je kaartjes bestellen.

Heb je zin in de Spaanse zomer? Dan hebben we goed nieuws. De nieuwe editie van ESPANJE! kun je nu pre-order bestellen met €3,50 korting. Je krijgt ESPANJE! dan rond 5 juli in de bus. Bestellen met korting kan tot maandag 24 juni om 8.00 uur. Via de pre-order krijg je €1 korting op dewinkelprijs en betaal je geen portokosten van €2,50. Je betaalt dus slechts €6,95 in plaats van €10,45. Nog voordeliger is het om een abonnement te nemen. In Nederland ontvang je voor slechts €21,95 een jaarabonnement van vier edities. Dat is nog geen €5,50 per editie. Een totale korting van bijna €10 op de winkelprijs. Bovendien krijg je dan ook een jaar lang de digitale editie ter waarde van €18 en kun je alle edities van ESPANJE! overal online lezen. Je kunt je abonnement hier afsluiten.

In de komende editie van ESPANJE! onder andere

Onze grote minigids Baskenland

Baskenland wordt steeds populairder, vooral Bilbao en San Sebastián zijn geliefde vakantiebestemmingen. Maar de dorpen, steden en het landschap ertussenin zijn vaak nog heel rustig en bijna altijd spectaculair. Baskenland is al ruim 25 jaar de favoriete reisbestemming van hoofdredacteur Marjan Terpstra. Zij heeft nu al haar tips verzameld in deze minigids. Van hotels in het groen met uitzicht op zee, tot de beste stranden, de leukste restaurants, fijne kleine musea en de mooiste routes. De onmisbare gids voor iedereen die deze zomer naar Baskenland gaat.

Met de camper (of tent) dwars door de Pyreneeën

Nog zo’n topbestemming voor de zomer: de Pyreneeën. Chantal Antheunisse is dol op adrenalinesporten en trok met haar camper via Aragón en Navarra van Catalonië naar Baskenland. Onderweg ging ze klimmen, raften, wandelen en fietsen. Ze neemt je mee van oost naar west en geeft bij elke actieve stop een camper- of kampeertip.

Ultieme strandgids Valencia

Jessica Sindelka woont en werkt al een paar jaar in Madrid. Maar als ze even vrij is zit ze op het strand van Valencia. En ze is niet de enige want Valencia wordt ook wel Playa de Madrid genoemd. Feestbeest en lekkerbek als ze is kent ze alle leuke tentjes aan de stadstranden. Maar ze weet ook waar de leukste plekken zijn om te relaxen, sporten en dansen. Dus ga je een paar dagen naar Valencia, of ben je in de buurt? Met de tips van Jessica wordt het nog leuker.

Oviedo, Parijse allure in de bergen

Deze keer nemen we je ook graag mee naar Oviedo, een stad met Parijse allure omringd door ruige natuur waar beren en wolven leven. In de winter kan in dit deel van Asturië zelfs twee meter sneeuw vallen, maar in de zomer is het er groener dan groen en genieten de mensen er van het leven. We verbleven er in Casa Rural Selmo, midden tussen de koeien maar toch met heerlijke stranden en maar liefst drie mooie steden in de buurt: Oviedo, Avilés en Gijón. Eigenlijk zijn dit soort B&B’s geheimtips die we liever voor onszelf houden. Toch delen we ze graag met onze lezers en we mogen zelfs drie nachten weggeven in dit kleine paradijsje.

Roadtrip langs de costa’s: maak 5 x kans op een verblijf

Overal in Spanje heb je B&B’s en andere accommodaties van Vlamingen en Nederlanders maar vooral aan de costa’s. Ideaal voor als je goede tips wilt, niet alleen voor je vakantie maar misschien ook omdat je zelf in Spanje wilt gaan wonen. De eigenaren van 5 accommodaties die liggen aan de costa’s van de regio’s Valencia en Andalusië vertellen over hun droomplek, geven tips en verloten ieder drie nachten onder de abonnees van ESPANJE!.

Tips voor 24 uur in Tossa de Mar aan de Costa Brava

Tossa de Mar is zo’n plek waar we steeds willen terugkeren. Net als de kunstenaars die er in de jaren dertig van de vorige eeuw neerstreken raakten we er betoverd door het licht, de opkomende zon boven de golven, de maan boven de nachtelijke zee. Maar we werden ook blij van de tossenses, die werken in de boetiekjes, restaurants en hotels. Het zijn vaak familiebedrijven in eeuwenoude huizen waar ze zelf opgroeiden. Ze hebben gezien hoe het massatoerisme hun dorp overspoelde. Gelukkig zijn er nog momenten dat het er rustig is en daar kunnen zij maar ook wij van genieten. In deze editie geven we tips voor 24 uur in Tossa. Van stranden, lekker eten, shoppen en varen tot wandelen en slapen.

De mysterieuze meren van Ruidera

ESPANJE-eindredacteur Tanja Timmerman beleefde samen met hond Fieke in haar camper avonturen aan de meren van Ruidera, volgens Don Quichot en Sancho Panza een plek vol magie. Het merengebied ligt als een groene en blauwe oase in La Mancha. In de zomer vieren de Madrilenen er vakantie, maar in het voor- en najaar is het er rustig en kun je er eindeloos wandelen.

Op bezoek bij de makers van sherryazijn en sherryvaten

Aafke Jochems reist voor ESPANJE! door heel Spanje op zoek naar bijzondere producten. Of het nu kikkererwten zijn of saffraan of amandelen… Aafke stapt op de boeren af en portretteert ze met haar camera en haar pen. Deze keer was ze in Jerez de la Frontera. Niet om sherry te drinken, maar om te zien hoe sherryazijn wordt gemaakt en hoe de wijnvaten met de hand worden gemaakt. Het levert een prachtige reportage op.

Ontdek de Camino Sanabrés langs thermen en wijngaarden

Huib Afman heeft zich voorgenomen om alle caminos die er zijn te lopen en hij is al aardig op weg. Dit keer liep hij de Camino Sanabrés door Castilië-León en Galicië. In Ourense kwam hij helemaal tot rust in de warme thermen die daar overal te vinden zijn. Ideaal voor ieder jaargetijde want het water is altijd lekker warm.

Bijzondere Spaans-Arabische mix