Baskenland is groen, deels ongerept en biedt tegelijkertijd een prachtige kustlijn, veel cultuur en een fantastische lokale keuken.
Baskenland (Baskisch: Euskal Herria, Spaans: País Vasco) ligt aan de westelijke uitlopers van de Pyreneeën en aan de Golf van Biskaje. Behalve de Spaanse autonome regio is er ook een Frans deel van Baskenland.
De hoofdstad van Spaans Baskenland is Vitoria-Gasteiz, maar de grootste stad is Bilbao. San Sebastián is de gastronomische strandhoofdstad van de regio.
In Baskenland zijn zowel het Spaans als het Baskisch officiële talen. De Baskische taal is uniek en niet verwant aan het Spaans of andere Romaanse talen.
De autonome regio Baskenland bestaat uit drie provincies: Álava heeft 317.352 inwoners waarvan er 226.490 wonen in hoofdstad Vitoria-Gasteiz. In Biskaje wonen 1.153.724 mensen waarvan 353.175 in Bilbao en Gipuzkoa telt 707.263 inwoners van wie er 183.563 in Donostia-San Sebastián wonen. Baskenland is met 2.124.846 mensen in een gebied van 7235 vierkante kilometer na Madrid en Barcelona het dichtstbevolkte gebied van Spanje.
Lees ook: Kamperen in Baskenland: de leukste campings
Wat heeft Baskenland te bieden?
Als je naar Baskenland op vakantie gaat kun je cultuur en gastronomie in de steden Bilbao, San Sebastián en Vitoria-Gasteiz prima combineren lange wandelingen in de bosrijke bergen of een tocht maken met de auto of de boemeltrein langs de kliffenkust met verborgen mooie stranden.
Het toerisme is sinds de opening van het Guggenheim Museum in Bilbao, een spectaculair gebouw ontworpen door de Noord-Amerikaanse architect Frank Gehry, toegenomen van iets meer dan 1 miljoen in 1996 naar ruim 2,7 miljoen in 2016. Oude vervuilende fabrieken verdwenen uit het stadshart en werden vervangen door hotels en musea.
San Sebastían was altijd al de stad waar de Spaanse koningen hun vakantie kwamen vieren. In de oude binnenstad rijgen de bars met hoog opgetaste tapas en pinchos zich aaneen. Je kunt hier heerlijk luieren aan het chique stadstrand aan een van de mooiste baaien van Spanje.
Studentenstad Vitoria combineert zakelijkheid met levendigheid. Aan de kust en in het bosrijke achterland liggen traditionele dorpjes waar de tijd geen grip op lijkt te hebben. Bekende badplaatsen zijn Zumaia en Lekeito. Zarautz en Mundaka zijn geliefd onder surfers. Er zijn acht natuurreservaten met onder meer schitterende watervallen. Het Urdaibai Reserva de la Biosfera is geliefd onder vogelaars en ligt op de vogeltrekroute tussen Europa en Afrika.
Meer lezen?
De volgende artikelen verschenen eerder in het magazine ESPANJE! en kun je nu op de website lezen:
Hoe kom je er?
Baskenland is goed bereikbaar met de auto en met het vliegtuig.
Vliegen
Baskenland telt drie luchthavens:
- Bilbao, Aeropuerto de Bilbao
- San Sebastiàn / Gipuzkoa, Aeropuerto de San Sebastián
- Vitoria-Gasteiz / Foronda, Aeropuerto de Vitoria
Auto
Baskenland is goed bereikbaar per auto via Parijs, Orleáns en Bordeaux. De afstand van Utrecht tot de Spaanse grens is 1279 kilometer.
Trein
Er vertrekt een Alvia trein vanuit Madrid Chamartin naar Vitoria-Gasteiz, de reistijd is 3 uur en 49 min.
Veel regen
Onder invloed van een noordelijke zeestroming is het zeewater vrij koel in de zomer en regent het gedurende het hele jaar voor Spaanse begrippen veel. Zelfs in de zomer valt er geregeld een bui. Koud is het echter niet in de zomermaanden. Met middagtemperaturen die in het hoogseizoen zo rond de 24 graden liggen is het aangenaam vertoeven. In juli valt er minder regen dan in Nederland. Het regent vooral van oktober tot maart. In de overige maanden is de regenval vergelijkbaar met die in Nederland.
De geschiedenis van Baskenland
De oorsprong van de Baskische bevolking is in mysterie gehuld. Hun taal is dermate afwijkend en niet of nauwelijks verwant aan bestaande talen, dat de Basken niet gerekend worden tot de bekende Europese volkeren, zoals de Kelten of Germanen. Een vrij gangbare theorie is dat zij de oorspronkelijke bewoners zijn van Zuidwest-Europa, en dat ze hier al waren voordat de Kelten vanuit Centraal-Europa naar het westen trokken.
De geschiedschrijving over Baskenland gaat terug tot 100 v.Chr. toen de Basken zich met succes wisten te verweren tegen de Romeinen. In de 3e eeuw tot de 5e eeuw v.Chr. bekeerden de Basken zich tot het christendom. In de 6e eeuw sloegen ze ook een invasie van de Visigoten af en daarna gingen ze zelf op oorlogspad.
Ze trokken noordwaarts richting de Pyreneeën en Aquitanië en bevolkten het latere Gascogne. In de 8e eeuw konden de achterblijvers ondanks herhaalde felle belegeringen met succes verhinderen dat de Moren het Iberisch Schiereiland volledig in handen kregen. In de Middeleeuwen wisten de Basken een redelijke staat van autonomie te behouden. Maar in de loop van de 13e en 14e eeuw werden de drie provincies een voor een ingelijfd bij het koninkrijk Castilië.
Aan het einde van de 15e eeuw ontstond het Koninkrijk Spanje, maar de Basken behielden hun eigen cultuur, bestuur en wetten. Pas in 1876 dwong Koning Alfons XII de Basken de Castiliaanse taal en gewoonten over te nemen. In 1936 barstte in Spanje de burgeroorlog los. Na de opstand van generaal Franco kregen de Basken autonomie van de gekozen republikeinse regering omdat zij de republikeinen hadden geholpen om de monarchie omver te werpen. Nadat Franco de macht had gegrepen moest Baskenland de autonomie weer opgeven en werd de Baskische taal (het Euskara) verboden. Onder het bewind van Franco werden zij sterk onderdrukt en als reactie hierop ontstond uiteindelijk de gewapende afscheidingsbeweging ETA. In 1979, vier jaar na de dood van Franco mocht er weer onderwijs worden gegeven in het Baskisch, in 1980 kregen de Basken een eigen parlement en werd het Baskisch erkend als tweede nationale taal in de Baskische provincies.
Cultuur in Baskenland
Een must-see is het Guggenheim Museum in Blibao. Vooral vanwege het gebouw, maar ook vanwege de kunst: je komt er werk van o.a. Picasso, Mondriaan en Klee tegen.
In de zomer vinden er jazzfestivals plaats in Vitoria en San Sebastián. In augustus is het tien dagen lang feest in Bilbao tijdens Aste Nagusia (Grote Week), met een regatta, traditionele optochten met grote poppen en veel muziek. In veel dorpen en steden worden in de zomer festivals gehouden waarbij wedstrijden houthakken worden georganiseerd.
De culinaire traditie
Koken is in Baskenland een serieuze aangelegenheid. Er bestaan zelfs gastronomische sociëteiten, met van oudsher alleen mannelijke leden. Dit resulteert in een zeer verfijnde keuken en een zeer hoge concentratie aan Michelinsterren, de hoogste van heel Spanje. Ook staat Baskenland bekend om zijn pinchos, een eigen variant op de Spaanse tapas.
Nationale sport
Overal in Baskenland zie je mensen pelota spelen, de nationale sport van Baskenland. Deze balsport is een soort combinatie tussen tennis en squash. Een andere populaire sport is wielrennen. Een aantal internationale wielerwedstrijden vindt plaats in Baskenland, waaronder de Ronde van Baskenland, de Clásica San Sebastián en de Emakumeen Bira (voor vrouwen), en bijna elke plaats heeft wel zijn eigen lokale wielerwedstrijd.
Enkele bekende Basken zijn de voetballers Xabi Alonso en Joseba Etxeberria en de schrijver Miguel de Unamuno, maar ook de componist Maurice RavelLouis Daguerre, de uitvinder van de fotografie, wielrenner Miguel Indurain, wielrenner en onze koningin Máxima hebben Baskisch bloed.
Meer lezen?
Alle regio's van SpanjeHier vind je informatie over de verschillende Spaanse regio's, allemaal op één overzichtelijke pagina. Van Asturië tot aan Valencia en van Melilla tot aan Aragón: ESPANJE! geeft je alle kennis over de prachtige autonome gemeenschappen in Spanje.
