Op Ibiza zit je goed voor een feestje, Menorca is uitermate geschikt voor gezinnen en Mallorca is populair om uiteenlopende redenen. De Balearen bieden alles wat je van een eiland in de Middellandse Zee kunt verwachten: een prachtige natuur, schitterende kusten en stranden en bruisende vakantieoorden.
De Balearen (in het Catalaans Illes Balears en in het Spaans Islas Baleares is een eilandengroep in de Middellandse Zee voor de kust bij Barcelona. De vier grootste eilanden zijn Mallorca, Ibiza, Menorca en Formentera. Bij de archipel horen ook nog veel kleinere eilandjes zoals Cabrera, Dragonera en S’Espalmador.
Ibiza ligt het meest westelijk op ongeveer 80 kilometer van het Spaanse vasteland. Formentera ligt daar direct onder. Het grootste eiland, Mallorca, ligt boven Ibiza op zo’n 200 kilometer van Barcelona. Menorca ligt ten oosten van Mallorca. Ibiza en Mallorca staan vooral bekend als partyeilanden maar hebben ook een gevarieerd aanbod aan stranden – van rustige stille baaitjes tot volgepakte toeristenstranden.
Mallorca, met een oppervlakte van 3640 vierkante kilometer iets groter dan Friesland, is zeer populair is als fietseiland, heeft een rijk cultureel leven en prachtige steden, dorpen en natuur. Menorca is stiller dan Mallorca of Ibiza. Ook Formentera heeft nog maar weinig toerisme en is daarom uitermate geschikt voor rustzoekers. De eilanden van de archipel vormen samen een autonome regio met Palma de Mallorca als hoofdstad. De twee officiële talen van de eilanden zijn Catalaans en Spaans.
Lees ook: De 10 grootste verschillen tussen Ibiza en Mallorca
Wat hebben de Balearen te bieden?
Zon, zee, strand, natuur, pittoreske stadskernen en dorpen en het ultieme vakantiegevoel. Wat ons betreft een fantastische bestemming met voor elk wat wils.
Mallorca
Mallorca is vooral geliefd als zonbestemming. De bekendste en meest bezochte badplaatsen liggen in het zuiden. Playa de Mallorca grenst aan de stad Palma de Mallorca. Palma Nova,en Santa Ponça liggen ten westen van de hoofdstad en El Arenal, Playa de Palma en Ca’n Pastilla ten oosten. Alcúdia in het noorden is ook een geliefde vakantiebestemming, vooral voor ouders met jonge kinderen.
Het eiland is ook geliefd bij overwinteraars, hoewel het kwik in koude winters flink kan dalen. Ook voor cultuurliefhebbers is er veel te vinden op Mallorca. De kunstenaar Joan Miró heeft hier zijn sporen achtergelaten. Palma de Mallorca is een gezellige stad met veel musea en galeries. Ook Valldemosa – waar de componist Chopin en zijn geliefde George Sand verbleven in het klooster – en het lieflijke Sóller zijn een bezoek waard.
Liefhebbers van natuur kunnen het binnenland intrekken met lieflijke heuvels met olijfbomen en amandelbomen. In het noordwesten ligt het imposante bergmassief van Tramuntana, met als hoogste top de Puig Major. Een ideaal gebied om te wandelen. Het eiland is ook geliefd onder fietsers. Er zijn zelfs een aantal speciale fietshotels.
Lees ook: Mallorcaanse sobrasada (met recepten!)
Ibiza
Ibiza staat met name bekend om zijn stranden en het bruisende uitgaansleven maar heeft veel meer te bieden zoals de historische oude Dalt Vila in hoofdstad Ibiza of Eivissa. De deels uitgegraven historische muren dateren uit de 16e eeuw. De kathedraal Santa Maria d’Eivissa, op de top van Dalt Vila, is in de 14e eeuw gebouwd. Ook de hippiemarkten en de clubscene, met veel internationaal bekende dj’s, zijn een populaire trekpleister. Ibiza heeft meer dan 180 stranden en strandjes. De favoriete stranden van ESPANJE-redacteur en eilandbewoner Lucien Lecarme zijn: Cala Mastella, S’Illot des Renclí, S’Aigua Blanca, Cala Comte, S’Aigua Dolça, Cala Recuita, Caló des Moltons, en Cala d’en Serra, volgens Lucien ‘Ibiza zoals God het bedoeld heeft’.
Formentera
Het eiland Formentera ligt zeven kilometer ten zuiden van Ibiza. Hier heerst een rust waar Ibiza niet aan kan tippen. Het kleinste eiland van de Balearen is alleen per boot bereikbaar, wat de massa aangenaam buiten de deur houdt. Dagjesmensen komen vaak niet verder dan de stranden die bij aankomst om de hoek liggen. Vanuit de haven van La Savina kun je in een klein uurtje naar het noordelijkste puntje van het eiland lopen waar het strand van Illetes ligt. Door het turkooisblauwe zeewater en het poederwitte zand waan je je hier in de Cariben. Met de korte afstanden, prettige fietspaden en meestal vlakke wegen, is Formentera ideaal om rond te trappen op een tweewieler. Er is ook een grote keuze aan wandel- en fietsroutes. Zo kun je in Ses Salines vogels spotten en rond het dorp San Ferran de wijnvelden en het boerenland verkennen.
Menorca
Menorca is rustig, ruraal en ruig. Met een kustlijn van 216 kilometer lang is Menorca ideaal voor strandliefhebbers. Vanwege het groenblauwe water wordt het eiland ook wel ‘Isla verde y azul’ genoemd. In hoofdstad Mahon vind je oude monumenten, een 5 kilometer lange haven en sfeervolle terrassen.
In 1993 riep de UNESCO Menorca uit tot biosfeerreservaat vanwege het grote aantaal inheemse plant- en diersoorten en het fraaie eeuwenoude cultuurlandschap. Menorca is een van de laatste ongerepte plekjes in de Middellandse Zee. Cees Nooteboom brengt al sinds in 1971 de zomer en vroege herfst door op Menorca. Als een literaire wereldreiziger die keuze maakt, dan zegt dat veel.
Een van de charmes van Menorca is dat er niet echt veel te doen is. Een uitzondering hierop zijn de dorpsfeesten. Ieder zichzelf respecterend dorp heeft zijn eigen jaarlijkse volksfeest, waarbij veel bier en pomada – de lokaal gedistilleerde Xoringuer gin aangelengd met citroenlimonade – wordt gedronken en vrolijk wordt gedanst. Elk feest eindigt met een groots vuurwerkspektakel, maar niet voordat het hoogtepunt is gevierd. Dit zijn de jaleos, ruiters in middeleeuwse kostuums die hun paarden laten steigeren. Waaghalzen uit het publiek proberen de buik van de paarden aan te raken.
Onze favoriete stranden op Menorca zijn: 1) Cala Pregonda, een klein zandstrand aan de noordkust; 2) Cala Mitjana, dit witte zandstrand, omgeven door kliffen vol grotten, kun je het best te voet vanuit Cala Santa Galdana bereiken. 3) Cala Macarelleta aan de zuidkust heeft zeer schoon zand en wordt omringd door pijnbomen. Populair bij nudisten, geen strandvoorzieningen. 4) Cala en Turqueta, een prachtig strand in een rustige omgeving. Het is bereikbaar via een weg door een akkerland, waarvoor in de zomer tol moet worden betaald. Ook surfers komen hier vanwege de gunstige golfslag graag. 5) Son Bou, dit langste zandstrand van Menorca ligt aan de zuidkust en is ideaal voor kinderen. In het hoogseizoen heerst hier een gezellige drukte.
Meer lezen?
De volgende artikelen verschenen eerder in het magazine ESPANJE! en kun je nu op de website lezen:
Ultiem relaxen op Ibiza en Formentera
Ibiza: Trikini en werelderfgoed
Hoe kom je er?
Naar Mallorca, Ibiza en Menorca vliegen diverse maatschappijen en daarnaast zijn de eilanden vanaf het vasteland van Spanje met de boot bereikbaar.
Vliegen
Balearen telt drie luchthavens:
- Ibiza, Aeropuerto de Ibiza
- Mallorca, Aeropuerto de Palma de Mallorca
- Menorca, Aeropuerto de Menorca
Boot
Vanaf de steden Barcelona, Valencia en Dénia kun je de ferry nemen naar Mallorca, Ibiza. Vanuit Barcelona gaat er niet alleen een boot naar Palma de Mallorca, maar ook naar Alcúdia. Naar Menorca kun je reizen met de ferry vanaf Barcelona (zowel naar Mahón als Ciutadella) en vanaf Valencia (Mahón). Formentera is alleen per boot bereikbaar vanaf Dénia en vanaf Ibiza.
Auto
Als je besluit om met de boot naar een van de eilanden te reizen, kun je ervoor kiezen om de auto (of een huurauto) mee te nemen.
Mediterraan klimaat
De Balearen hebben een mediterraan klimaat met warme zomers met veel zonuren per dag en weinig neerslag. De gemiddelde maximumtemperatuur ligt in de zomermaanden rond de 28 °C en in de wintermaanden rond de 16 °C. Menorca, Ibiza en Formentera zijn droog. Mallorca is gemiddeld iets natter en in een strenge winter kan er zelfs sneeuw vallen. De zeewatertemperatuur is aangenaam: in de winter gemiddeld 15 °C en in de zomer 26°C.
De geschiedenis van de Balearen
Over de eerste bewoners van de Balearen doen veel wilde verhalen de ronde. Vanaf 1300 v. Chr. breekt de zogenaamde Talayotische periode aan waarin veel talayots werden gebouwd, observatietorens die vooral op Menorca en Mallorca voorkomen.
Vanaf 1000 v. Chr. stichten de Feniciërs een handelskolonie in het noorden van Menorca. Een van de verhalen die de ronde doen is dat de inwoners van de eilanden in de zomer allemaal naakt rondliepen en zich in de winter hulden in schapenvellen. Ze woonden in grotten en hadden geen munten maar betaalden met vrouwen of wijn. Ze waren bedreven slingeraars en daarom geliefde huursoldaten bij de Carthagers en Romeinen.
De eilanden werden in 123 v. Chr. veroverd door de Romeinen die er 3000 Spaanse en Romeinse kolonisten heen stuurden. Zij stichtten op Mallorca de steden Palma en Pollentia. Na invallen van de Vandalen streden later het Byzantijnse rijk en de Arabische Omajjaden om de eilanden. Rond 700 wonnen de Arabieren die toestonden dat de eilanders hun tradities en godsdienst konden behouden en grotendeels autonoom konden blijven.
De welvarende eilanden vielen in de 9e eeuw ten prooi aan plunderende Vikingen en dienden steeds vaker als piratennest. Dat was een doorn in het oog van de emir van Córdoba die zijn greep op het eilandenrijk verstevigde. Toen het emiraat in taifas uiteenviel kwamen de eilanden in 1015 onder het bestuur te staan van de Taifa van Dénia. Maar de lokale bestuurder Abd Allah ibn Aglab kwam in opstand en stichtte enkele jaren later de onafhankelijke taifa van Mallorca.
De Moren introduceerden nieuwe irrigatietechnieken en planten gewassen als katoen en rijst. In 1229 bezette koning Jaime I van Aragon Mallorca met zijn leger en in 1287 volgde Menorca. Door de hoge belastingen die de bezetters op de Balearen invoerden ging het in de 14e eeuw slecht met de economie, waardoor opstanden onder arme bewoners uitbraken die vaak leidden tot bloedige conflicten.
In de eeuwen die volgden kwam Menorca achtereenvolgens onder het bewind van de Engelsen en Fransen, om vervolgens begin 19e eeuw weer in Spaanse handen te komen. In de 19e eeuw werden de eilandbewoners geplaagd door epidemieën en honger en besloten velen te emigreren.
Na de Spaanse Burgeroorlog begon decentralisatie en in 1983 werden de eilanden een autonome regio. In de jaren 60 begon het massatoerisme op gang waardoor de eilandbewoners die tot voor kort arm waren, nu tot de hoogste inkomensgroepen van Spanje behoren.
De cultuur van de eilandbewoners
De Balearen hebben hun eigen mediterrane cultuur en keuken. Op Menorca is Sant Joan hét stadsfeest van Ciutadella, dat in de nacht van 23 op 24 juni groots gevierd wordt. Van oorsprong wordt tijdens dit feest de heilige Sant Joan de Missa vereerd. Culturele hoogtepunten zijn de jaleos, waarbij ruiters in middeleeuwse kostuums hun paarden laten steigeren. Waaghalzen uit het publiek proberen de buik van de paarden aan te raken.
Sant Joan symboliseert het begin van de zomer met een hele reeks volksfeesten. Een ander bekend volksfeest vindt begin mei plaats op Mallorca. Tijdens het Firó de Sóller herdenkt het stadje dat de vrouwen in 1561 Turkse piraten verdreven. Alle mannen dossen zich dan uit als piraten die met luchtbuksen in de lucht schieten, terwijl de vrouwen als Mallorcaanse boerinnen door de straten lopen. Het uitbundige feest lijkt wel wat op ons carnaval. Iedereen verbroedert en ook toeristen worden opgenomen in het feestgedruis. Tijdens het feest wordt veel sobrassada gegeten, een lokale worst die van varkensvlees wordt gemaakt.
Enkele bekende Spanjaarden die afkomstig zijn van de Balearen zijn de mysticus en dichter Ramón Llull (1232-1315) en tennisser Rafael Nadal (1986).
Meer lezen?
Alle regio's van SpanjeHier vind je informatie over de verschillende Spaanse regio's, allemaal op één overzichtelijke pagina. Van Asturië tot aan Valencia en van Melilla tot aan Aragón: ESPANJE! geeft je alle kennis over de prachtige autonome gemeenschappen in Spanje.
