Spanje is samen met Italië en China het land met de meeste erfgoedplekken ter wereld. Het Alhambra in Granada is een van de bekendste erfgoedtrekpleisters. Maar er is veel meer, zoals de steden aan de Zilverroute, en ook op de eilanden Tenerife en Ibiza. En op slechts een halfuurtje van Madrid zijn twee juweeltjes met een indrukwekkende geschiedenis: Toledo en Segovia.
Een stedentrip naar Madrid is prima te combineren met een bezoek aan een of meer erfgoedsteden met sprookjesachtige kastelen, indrukwekkende forten en adembenemende kathedralen. De Spaanse tgv, de AVE, brengt je nu in 26 minuten naar Segovia en in 33 minuten ben je in Toledo. Segovia verwierf rijkdom dankzij de schapen die de stad omringden. De bloeiende wolhandel leverde in de vijftiende eeuw zo veel op dat er een sprookjeskasteel, kleine stadspaleizen en een met goud geplaveide kathedraal verrezen. Toledo was eeuwenlang het bestuurlijke en religieuze centrum van Spanje en het kloppend hart van de Europese kunsten en literatuur. Als je nu door de straatjes van deze steden slentert, lijkt het of de tijd heeft stilgestaan.
Oude koningsstad Toledo
Miguel de Cervantes noemde Toledo ooit een ‘kostbaar juweel’ en dat is de stad nog steeds. Ontstaan in de krater van een vulkaan rijst Toledo hoog op boven de Taag, maar ligt toch in een dal. Door deze bijzondere setting was Toledo goed beschermd tegen aanvallen van buitenaf en daarom waarschijnlijk geliefd als zetel van de heersende machthebbers. De unieke ligging en de stadsmuren en -poorten, die deels nog steeds overeind staan, maakten Toledo tot een bijna onneembare vesting waar de cultuur eeuwenlang bloeide. Hier leefden christenen, joden en Moren in redelijke harmonie met elkaar samen en voedden elkaar intellectueel. Dat is nog steeds te zien in diverse monumenten, waarin vaak elementen uit de drie culturen zijn vermengd. Toledo was al de hoofdstad van de Iberische Carpetanen, die twee eeuwen voor onze jaartelling werden veroverd door de romeinen. Onder de Westgoten werd Toledo opnieuw het centrum van de macht. De Moren vestigden er een onafhankelijk koninkrijk, de Taifa van Toledo, dat viel toen de christenen de stad veroverden.
Een roerig verleden
In 1087 werd Toledo niet alleen de residentie van de koningen van Castilië, maar ook het kerkelijk centrum van heel Spanje. Toen Filips II in de zestiende eeuw Madrid als zijn residentie koos, verloor de stad zijn politieke betekenis. Sindsdien lijkt de tijd stil te hebben gestaan. De smalle en steile straatjes en de pleinen zijn bezaaid met monumenten uit het roerige verleden. Het hele stadscentrum is dan ook tot nationaal monument verklaard.
Segovia’s sprookjeskasteel
Segovia’s kroonjuweel is het sprookjesachtige middeleeuwse Alcázar dat naar verluidt de inspiratiebron vormde voor het Doornroosjekasteel van Disney. Het staat even buiten het centrum op de top van een heuvel, uitkijkend over de velden. Een deel van de originele muren uit de achtste eeuw is nog intact. Segovia werd rijk van de wolhandel in de vijftiende eeuw. In die tijd bouwden rijke textielmagnaten hier hun prachtige paleisjes en zetelden de Spaanse koningen in het Alcázar. In de koningskamer van het kasteel hangen de portretten van alle Spaanse heersers tussen de achtste en vijftiende eeuw, van koning pelayo, die de reconquista van de christenen op de Moren inzette, tot johanna de Waanzinnige. Het oudste monument van de stad is echter het boven de huizen uittorenende aquaduct dat rond 50 voor Christus werd gebouwd om water uit de bergen naar de gegoede burgerij van de stad te vervoeren. Een geweldig indrukwekkend monument, dat samen met de mooie romaanse kerken, de magnifieke gouden kathedraal, het kasteel en de culinaire geneugten die Segovia biedt, een dagtocht naar deze stad tot een groot feest maakt.
Zilverroute en party-eiland
Een groot aantal erfgoedsteden ligt aan de Vía de la plata, de Zilverroute, die voert van Sevilla naar Oviedo. Drie steden aan deze romeinse ‘snelweg’ zijn nu door de Unesco tot werelderfgoed verklaard: Cáceres en Mérida in Extremadura en de al eeuwen populaire studentenstad Salamanca. Alle drie een omweg waard! Als je geen omweg wilt maken en tijdens je vakantie toch wat van het Spaanse erfgoed wilt meepikken, ga dan naar Ibiza. Dit party-eiland heeft een zeer bewogen geschiedenis die je nog kunt zien in de hoofdstad, die al sinds 1999 op de werelderfgoedlijst van de UnESCO staat. Een deel van de stad behoort tot de oudste stadskernen van Europa en werd in de zevende eeuw gesticht door de Carthagers. Een van de hoogtepunten is de ommuurde oude stad, D’alt Vila. In de doolhofstraatjes met witte huizen, blauwe deuren, bloembakken en wapperend wasgoed verstomt het lawaai van de benedenstad. Het uitzicht over de zee en dakterrassen is adembenemend.
Dit artikel is eerder verschenen in ESPANJE! (España & más, 4e jaargang, januari – maart 2014 ) en de informatie kan achterhaald zijn. Auteur: Marjan Terpstra
Over de auteur:
Marjan Terpstra studeerde Spaanse Taal- en Letterkunde in Groningen en lanceerde op de dag van haar afstuderen Revista Latina, een magazine over Spanje en Latijns-Amerika. Later werkte ze als boekvertaler en als eindredacteur van Viva España en De Reisgids van de Consumentenbond. In 2011 begon ze España & más, later omgedoopt tot ESPANJE!
In totaal zijn er in Spanje dertien erfgoedsteden die zijn verenigd in de groep Ciudades Patrimonio de la Humanidad de España. Deze groep bestaat sinds 1993 en zet zich in voor het behoud van het historisch en cultureel erfgoed en de promotie ervan. Toledo, Córdoba, Santiago de Compostela en Salamanca zijn wel de bekendste in dat rijtje, maar ook Alcalá de Henares, Ávila, Cáceres, Cuenca, Ibiza-stad, Mérida, San Cristóbal de La Laguna, Segovia en Tarragona zijn trots op hun verleden en willen dat uitdragen. En hoewel het strand in Spanje de grootste toeristenmagneet is, zijn ook deze steden populair. Jaarlijks trekken ze nu zo’n twintig miljoen mensen en dat aantal groeit gestaag. Daar doen ze ook van alles aan door promotie, grondige restauratie, het opzetten van bezoekerscentra en rondleidingen. Informatie: www.ciudadespatrimonio.org
Alcázar
Romeins fort dat in de zestiende eeuw werd verbouwd tot paleis onder koning Carlos I. Vaak verwoest en weer opgebouwd, voor het laatst tijdens de Spaanse Burgeroorlog.
De Bisagra-poort
Prachtige toegangspoort die in 1550 werd herbouwd, met twee kloeke ronde torens bekroond met een tweekoppige adelaar, het symbool van Toledo.
Bruggen
De rivier de Taag wordt overspannen door een paar imposante bruggen. De indrukwekkendste is de met twee torens versterkte San Martín-brug, waar je overheen komt als je van het station naar de stad loopt.
Santa María-kathedraal
Volgens velen de mooiste kathedraal van Spanje met schilderijen van Goya, Rubens en El Greco.
El Greco, huis en museum
El Greco woonde van 1577 tot 1614 in Toledo. Een deel van zijn werk is hier te zien. Als het museum dicht is, ga dan naar de Santo Tomé-kerk, waar het beroemde doek De begrafenis van de graaf van Orgaz hangt.
Slapen
De parador van Toledo, op een heuvel buiten de stad, biedt een prachtig panorama over het centrum. In het restaurant worden streekgerechten geserveerd. Een goedkoop alternatief is de jeugdherberg in het imposante kasteel San Servando, niet ver van het station. Hier heb je ook uitzicht op de stad en heb je al een bed met ontbijt voor €20.
Mesón de Cándido
Legendarisch restaurant waar het beste speenvarken van het land geserveerd zou worden. Knapperig vanbuiten, zacht vanbinnen. Sophia Loren, Grace Kelly, koning Juan Carlos en Antonio Banderas gingen je voor.
Het Alcázar
Het sprookjeskasteel, compleet met ophaalbrug en slotgracht. Het was het zomerpaleis van de Castiliaanse koningen en zou zijn gebouwd op de plek waar ooit een Romeins fort stond.
Het aquaduct
Dit zou in het begin van onze jaartelling zijn aangelegd om vers water van de 19 kilometer verderop gelegen rivier de Acebeda naar de stad te leiden. Een imposante herinnering aan het Romeinse verleden.
Kerk van San Juan de Los Caballeros
De laatste rustplaats van veel adellijke families. Nu is hier het Zuluoga-museum gevestigd, met keramiek en schilderijen. Door de hele stad zijn prachtige romaanse kerkjes, die soms nog als godshuis worden gebruikt, maar ook als cultureel centrum.
Slapen
San Antonio El Real is een oud klooster aan de rand van de stad. Prachtige locatie met stijlvol ingerichte kamers en originele details, zoals de oude kloostergang en vijftiende-eeuwse mudejarplafonds. Kamers vanaf €64 per nacht.
Meer lezen?
Bij Madrid denkt iedereen natuurlijk direct aan de hoofdstad van Spanje, maar Madrid is ook de regio waar deze stad ligt. En die regio biedt meer dan een metropool. Madrid is het politieke en culturele hart van Spanje, letterlijk.
Alle regio's van SpanjeHier vind je informatie over de verschillende Spaanse regio's, allemaal op één overzichtelijke pagina. Van Asturië tot aan Valencia en van Melilla tot aan Aragón: ESPANJE! geeft je alle kennis over de prachtige autonome gemeenschappen in Spanje.
10 redenen om (nu meteen) naar Spanje te verhuizen
Droom je van een (tweede) huis onder de Spaanse zon? Een fijn appartementje aan zee, liever iets in de bergen of juist een piso in de stad? Er zijn wel honderd goede redenen te bedenken om naar Spanje te verhuizen, maar voor dit artikel beperkten we ons tot 10. Wedden dat het meteen begint te kriebelen?
