Spanjaarden houden van tradities, zeker wanneer die hand in hand gaan met één van de vele feestdagen. Niet voor niets bestaan er talloze Spaanse kersttradities op en rondom 25 december. We zetten de leukste op een rij. Van de grote kerstloterij El Gordo tot aan ‘kakkers’ in de kerstboom.

1. El Gordo

Midden in de hete Spaanse zomer, als kerst nog héél ver weg lijkt, staan Spanjaarden al in de rij voor een lot voor El Gordo de Navidad. Elk jaar op 22 december wordt de grote kerstloterij gehouden. De prijzenpot is gigantisch: in 2023 bedroeg deze bijvoorbeeld meer dan 2,5 miljard euro, met de hoofdprijs (El Gordo) goed voor 4 miljoen euro per volledig lot. De winnende lotnummers worden zingend bekendgemaakt door leerlingen van een school in Madrid. Meer informatie over El Gordo vind je hier.

De bekendmaking van El Gordo in 2015

2. Nochebuena

Hoogtepunt van het kerstfeest in Spanje is Nochebuena, Kerstavond. Volgens de traditie is dit het moment dat families samenkomen en uitgebreid (héél uitgebreid) dineren. Meestal worden er ook wel cadeautjes uitgedeeld, maar kinderen krijgen hun echte cadeaus pas op 6 januari, tijdens Reyes (Driekoningen).

3. Tío de Nadal

Kinderen in Catalonië en Aragón krijgen er vanaf 8 december een tijdelijk ‘huisdier’ bij. Het is de bedoeling dat ze dit boomstammetje in de weken voorafgaand aan kerst goed verzorgen met water, wat lekkers en een warm dekentje. Op kerstavond wordt de Tío de Nadal met een stok geslagen en wordt hem – al zingend – gevraagd om te ‘schijten’. Onder het dekentje treffen de kinderen kleine cadeautjes en snoepgoed.

Meer leuks leren over Spanje? Lees dan ook het tijdschrift ESPANJE! Klik hier om het te bestellen

4. Caganer

Ook in Spanje is het gebruikelijk om een kerststal in huis te hebben. Naast Maria, Jozef en baby Jezus, staat daar in Catalonië ook vaak een caganer bij. Dit beeldje in de vorm van een poepend figuurtje zou voor voorspoed zorgen in het nieuwe jaar. De caganers zijn in alle soorten verkrijgbaar (bijvoorbeeld op de kerstmarkt) en steken vaak de draak met beroemde personen. Zo zijn er poepende voetballers, politici en troffen we zelfs een poepende Sinterklaas aan!

5. Turrón

Net als de pepernoten in Nederland, ligt de turrón in Spanje elk jaar veel te vroeg in de winkels. Vinden we stiekem niet zo erg, want deze Spaanse smaakt ook in oktober en november heerlijk! De zoete lekkernij wordt traditioneel gemaakt van amandelen en honing (of suiker) en is verkrijgbaar in de zachte of harde variant. Tegenwoordig vind je de repen ook in andere smaken, zoals chocolade, eigeel en frutos secos.

In deze video laat Carola van Barcelonatips zien wat turrón is.

6. Toespraak koning

Kerstavond is ook het moment dat de Spaanse koning zijn jaarlijkse kersttoespraak houdt. Hieronder kun je die van 2023 bekijken.

7. Olentzero

Olentzero is onlosmakelijk verbonden met de kersttraditie in Baskenland en Navarra. Het vriendelijke personage – vaak afgebeeld met een Baskische baret, boerenkleding en een pijp in zijn mond – komt op 24 december met cadeautjes langs de huizen. De traditie is ouder dan kerstmis en heeft te maken met de winterzonnewende.

8. Apalpador

Wat Olentzero is voor Baskenland, dat is Apalpador voor Galicië. Het personage is afkomstig uit de bergen ten oosten van Galicië en trekt in de nacht van 24 december naar de dorpen om te controleren of de kleinste kinderen wel goed gevoed zijn. Als hij ze te mager vindt, dan laat-ie een zakje kastanjes en een cadeautje achter.

9. Poisentia

Gek eigenlijk, dat deze plant de Flor de Pascua (Paasbloem) wordt genoemd. De Poisentia tref je namelijk niet met Pasen, maar met Kerst aan in menig Spaans interieur. Reden is dat de plant eind december op z’n mooist is. En die rode bladeren passen natuurlijk helemaal in de kerstsferen.

10. San Esteban

Zoiets als Tweede Kerstdag bestaat in Spanje niet. Toch zijn inwoners van de Balearen en Catalonië die dag vrij, ter gelegenheid van de feestdag San Esteban (Sint Steven). Traditioneel worden er op 26 december cannelloni gegeten, vaak gevuld met restjes van het kerstdiner.

11. Zambomba

Dorpelingen en families in Andalusië komen in december samen op een patio, plein of in de flamenco peñas (verenigingen) om rond een vuur flamenco- en kerstliederen te zingen. Ze worden begeleid door instrumenten zoals zambombas (daarom wordt dit festijn Zambomba genoemd), tamboerijnen, gitaren en allerlei andere voorwerpen waar je geluid mee kunt maken. Er wordt gezongen gedanst en meegeklapt en de innerlijke mens verkwikt met lokale wijnen en traditionele zoetigheden.

Bekijk hieronder een filmpje van Zambomba in Jerez de la Frontera.

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Andalucía de Colores (@andaluciadecolores)

KLIK HIER VOOR DE NIEUWSBRIEF VAN ESPANJE!

Heb je zin in de Spaanse zomer? Dan hebben we goed nieuws. De nieuwe editie van ESPANJE! kun je nu pre-order bestellen met €3,50 korting. Je krijgt ESPANJE! dan rond 5 juli in de bus. Bestellen met korting kan tot maandag 24 juni om 8.00 uur. Via de pre-order krijg je €1 korting op dewinkelprijs en betaal je geen portokosten van €2,50. Je betaalt dus slechts €6,95 in plaats van €10,45. Nog voordeliger is het om een abonnement te nemen. In Nederland ontvang je voor slechts €21,95 een jaarabonnement van vier edities. Dat is nog geen €5,50 per editie. Een totale korting van bijna €10 op de winkelprijs. Bovendien krijg je dan ook een jaar lang de digitale editie ter waarde van €18 en kun je alle edities van ESPANJE! overal online lezen. Je kunt je abonnement hier afsluiten.

In de komende editie van ESPANJE! onder andere

Onze grote minigids Baskenland

Baskenland wordt steeds populairder, vooral Bilbao en San Sebastián zijn geliefde vakantiebestemmingen. Maar de dorpen, steden en het landschap ertussenin zijn vaak nog heel rustig en bijna altijd spectaculair. Baskenland is al ruim 25 jaar de favoriete reisbestemming van hoofdredacteur Marjan Terpstra. Zij heeft nu al haar tips verzameld in deze minigids. Van hotels in het groen met uitzicht op zee, tot de beste stranden, de leukste restaurants, fijne kleine musea en de mooiste routes. De onmisbare gids voor iedereen die deze zomer naar Baskenland gaat.

Met de camper (of tent) dwars door de Pyreneeën

Nog zo’n topbestemming voor de zomer: de Pyreneeën. Chantal Antheunisse is dol op adrenalinesporten en trok met haar camper via Aragón en Navarra van Catalonië naar Baskenland. Onderweg ging ze klimmen, raften, wandelen en fietsen. Ze neemt je mee van oost naar west en geeft bij elke actieve stop een camper- of kampeertip.

Ultieme strandgids Valencia

Jessica Sindelka woont en werkt al een paar jaar in Madrid. Maar als ze even vrij is zit ze op het strand van Valencia. En ze is niet de enige want Valencia wordt ook wel Playa de Madrid genoemd. Feestbeest en lekkerbek als ze is kent ze alle leuke tentjes aan de stadstranden. Maar ze weet ook waar de leukste plekken zijn om te relaxen, sporten en dansen. Dus ga je een paar dagen naar Valencia, of ben je in de buurt? Met de tips van Jessica wordt het nog leuker.

Oviedo, Parijse allure in de bergen

Deze keer nemen we je ook graag mee naar Oviedo, een stad met Parijse allure omringd door ruige natuur waar beren en wolven leven. In de winter kan in dit deel van Asturië zelfs twee meter sneeuw vallen, maar in de zomer is het er groener dan groen en genieten de mensen er van het leven. We verbleven er in Casa Rural Selmo, midden tussen de koeien maar toch met heerlijke stranden en maar liefst drie mooie steden in de buurt: Oviedo, Avilés en Gijón. Eigenlijk zijn dit soort B&B’s geheimtips die we liever voor onszelf houden. Toch delen we ze graag met onze lezers en we mogen zelfs drie nachten weggeven in dit kleine paradijsje.

Roadtrip langs de costa’s: maak 5 x kans op een verblijf

Overal in Spanje heb je B&B’s en andere accommodaties van Vlamingen en Nederlanders maar vooral aan de costa’s. Ideaal voor als je goede tips wilt, niet alleen voor je vakantie maar misschien ook omdat je zelf in Spanje wilt gaan wonen. De eigenaren van 5 accommodaties die liggen aan de costa’s van de regio’s Valencia en Andalusië vertellen over hun droomplek, geven tips en verloten ieder drie nachten onder de abonnees van ESPANJE!.

Tips voor 24 uur in Tossa de Mar aan de Costa Brava

Tossa de Mar is zo’n plek waar we steeds willen terugkeren. Net als de kunstenaars die er in de jaren dertig van de vorige eeuw neerstreken raakten we er betoverd door het licht, de opkomende zon boven de golven, de maan boven de nachtelijke zee. Maar we werden ook blij van de tossenses, die werken in de boetiekjes, restaurants en hotels. Het zijn vaak familiebedrijven in eeuwenoude huizen waar ze zelf opgroeiden. Ze hebben gezien hoe het massatoerisme hun dorp overspoelde. Gelukkig zijn er nog momenten dat het er rustig is en daar kunnen zij maar ook wij van genieten. In deze editie geven we tips voor 24 uur in Tossa. Van stranden, lekker eten, shoppen en varen tot wandelen en slapen.

De mysterieuze meren van Ruidera

ESPANJE-eindredacteur Tanja Timmerman beleefde samen met hond Fieke in haar camper avonturen aan de meren van Ruidera, volgens Don Quichot en Sancho Panza een plek vol magie. Het merengebied ligt als een groene en blauwe oase in La Mancha. In de zomer vieren de Madrilenen er vakantie, maar in het voor- en najaar is het er rustig en kun je er eindeloos wandelen.

Op bezoek bij de makers van sherryazijn en sherryvaten

Aafke Jochems reist voor ESPANJE! door heel Spanje op zoek naar bijzondere producten. Of het nu kikkererwten zijn of saffraan of amandelen… Aafke stapt op de boeren af en portretteert ze met haar camera en haar pen. Deze keer was ze in Jerez de la Frontera. Niet om sherry te drinken, maar om te zien hoe sherryazijn wordt gemaakt en hoe de wijnvaten met de hand worden gemaakt. Het levert een prachtige reportage op.

Ontdek de Camino Sanabrés langs thermen en wijngaarden

Huib Afman heeft zich voorgenomen om alle caminos die er zijn te lopen en hij is al aardig op weg. Dit keer liep hij de Camino Sanabrés door Castilië-León en Galicië. In Ourense kwam hij helemaal tot rust in de warme thermen die daar overal te vinden zijn. Ideaal voor ieder jaargetijde want het water is altijd lekker warm.

11x de leukste Spaanse kersttradities