Catalonië kent een schat aan culturele diversiteit en diepgewortelde tradities. Het biedt het hele jaar door een scala aan bijzondere evenementen, vooral in het schilderachtige binnenland. Opmerkelijk is dat deze festiviteiten worden gekoesterd door jong en oud, en vaak onopgemerkt blijven door toeristen. Bij uitstek demonstreren de zomerfeesten, bekend als ‘Festa Major’, de trots en passie van de Catalaanse bevolking.
Kleurrijke optochten, muzikale klanken, dans, vuurwerk, en natuurlijk heerlijk eten en wijn vormen de ingrediënten voor deze authentieke Catalaanse ervaring. Hoogtepunten zijn onder meer de castellers‘ (menselijke torens) en de correfoc (vuurloop). Jacqueline Brakel en Geert van Heijningen, die al 17 jaar de luxe accommodatie Torre Nova runnen in Catalonië, delen de 10 meest fascinerende tradities die het hele jaar door plaatsvinden en geven 2 x drie nachten weg (scroll door naar onder voor meer details)
Calçotada de Valls: een feest van lente-uitjes
Op de laatste zondag van januari vindt jaarlijks in het stadje Valls het Gran Festa de Calçots plaats. Calçots (lente-uien) zijn een typisch Catalaans gerecht. Op alle pleinen van het stadje worden ze boven boven grote vuren helemaal zwartgeblakerd tot ze gaar zijn. Daarna begint de ‘calçotada´ en worden ze door het toegestroomde publiek als haringen opgegeten, nadat de de buitenkant er is afgehaald. Dit gaat natuurlijk gepaard met veel cava, gezelligheid en lokale folklore! Het is de start van het calçot-seizoen, dat duurt tot Pasen. In veel restaurans worden dan calçots geserveerd, dus mis het niet als in je in het voorjaar in Catalonië bent!
Tres Tombs: een kleurrijke optocht
In de maanden januari en februari is het ook de tijd van “Tres Tombs”. Tres Tombs, wat “drie rondes” betekent, is een jaarlijkse optocht met prachtig versierde paarden en koetsen die door de straten van steden en dorpen paraderen. De festiviteiten, daterend uit 1826, zijn een eerbetoon aan Sint-Antonius, de patroonheilige van de dieren. De term ‘Tres Tombs’ verwijst naar de drie rondes om de kerk, die zijn bedoeld voor de zegen van Sint Antonius voor de dieren, maar ook voor het welzijn van de gemeenschap. Er zijn onder andere optochten in Falset, Igualada, Barcelona, Terrassa en Vilanova i la Geltrú. Hoewel ze bedoeld zijn ter bevordering van het welzijn van de dieren is er ook kritiek op van dierenwelzijnsorganisaties die protesteren tegen deelname van dieren aan feesten.
Festa de Caldera: een eeuwenoud feest van stoofpotten
In het dorpje Montmaneu wordt half februari het Festa de Caldera (feest van de stoofpot) gevierd. Dit feest vindt zijn oorsprong in de tijd van het feodalisme in de 14e eeuw. De adel nodigde in die tijd eenmaal per jaar hun vazallen uit voor een groot diner, als dank voor hun harde werk op de akkers. Zo bracht het feest de graaf en de gemeenschap samen voor een heerlijke maaltijd van stoofpot, wat door de eeuwen heen een belangrijk ritueel is geworden. Op het gezellige dorpsplein wordt een hele rij grote stoofpotten neergezet en wordt er voor het hele dorp en iedereen die het leuk vindt gekookt en samen gegeten. De ingrediënten van de stoofpot zijn lamsvlees, kip, ham, spinazie, rijst, noedels, bonen, aardappelen en water. Tegenwoordig is het ook een braderie met lokale producten en bouwen de Castellers er hun menselijke torens op het dorpsplein.
Dia de Sant Jordi: een romantische legende
Sant Jordi is de patroonheilige van Catalonië en de ´dia de Sant Jordi´ op 23 april is daarom een van de belangrijkste feestdagen. Een dag waarop geliefden elkaar rozen en boeken geven, geínspireerd door de legende van Sant Jordi en de draak, een verhaal dat diepgeworteld is in de Catalaanse cultuur. Volgens de legende werd de Catalaanse stad Montblanc lang geleden geterroriseerd door een draak. De burgers voerden hem schapen, ossen en paarden, maar toen die op waren was er geen andere keuze dan de inwoners zelf te offeren. Ze stopten ieders naam in een pot, ook die van de koning en de prinses, en elke dag werd geloot wie de volgende ochtend zou sterven. Op een dag was prinses Cleodolinda de uitverkorene. Toen de draak op de prinses afkwam en alles verloren leek, kwam Jordi, een knappe ridder in glanzend harnas op een wit paard uit de mist te voorschijn en viel het beest aan en doodde het. Een grote plas drakenbloed vormde zich aan de voeten van de ridder en op dat moment groeide er een rozenstruik op de plek van de dode draak en prachtige rode rozen ontsproten uit zijn takken. Jordi gaf de prinses een van die rozen en won haar hart en zo ontstond de traditie van Sant Jordi.
Temps de Flors: bloemenpracht in Girona
Met de komst van de lente, van 11 tot 19 mei wordt Girona overspoeld door het indrukwekkende bloemenfestival ´Temps de Flors´. Ooit begonnen als een kleine bloemenexpositie in het gemeentehuis, verspreidde die zich snel via de vele binnenplaatsen en tuinen in het historische centrum, zoals Plaça dels Jurats, het klooster en de indrukwekkende trappen voor de kathedraal. In de loop der tijd werden ook vele andere patio’s en privétuinen geopend. Tentoonstellingen, theater, lichtshows en gastronomische (bloemen)lekkernijen vullen de straten, waardoor de stad al meer dan zes decennia tot leven komt in een betoverende bloemenzee.
Castells: menselijke torens van moed
De Catalaanse ´Castells´, menselijke torens die hoog de lucht in reiken, zijn een adembenemende collectieve prestatie van vakmanschap, kracht, moed en passie. Er wordt niet zomaar wat geklommen, maar het gaat om doordachte en gecompliceerde constructies van wel meer dan honderdvijftig deelnemers en tot wel tien lagen en vijftien meter hoog. Ze worden gevormd door een stevige basis die het gewicht van de hele toren torst, een stam die uit meerdere lagen bestaat, en op de top een kroon. De torenbouwers worden lichter en kleiner naarmate het aantal niveaus in de toren groeit en de kleinste deelnemers, kinderen van zo´n 6 jaar oud, klimmen onverschrokken naar de top. Onder begeleiding van typische muziek, de ´Toc de Castells´ steken ze als kroning vier vingers in de lucht, de vier strepen van de Catalaanse vlag symboliserend. Van mei tot eind oktober zijn de castellers te bewonderen op de zomerfeesten in heel Catalonië. Hoogtepunten dit jaar op 30 augustus tijdens San Félix in Vilafranca del Penedès en het twee-jaarlijkse Concurs de Castellers op 5 en 6 oktober in Vilanova i la Geltrü.
Festa Major: zomerfeesten vol folklore
Het Festa Major, het hoogtepunt van het jaar, eert de patroonheilige van elke stad en dorp in Catalonië. Het begint traditioneel met de ‘Tronada’, het startsein met een enorme hoeveelheid vuurwerkknallen. Spectaculaire hoogtepunten zijn de religieuze processies en de ´Cercavilas´, kleurrijke optochten met ´Gegants´ (dansende reuzen), en een keur aan kleurrijke folkloristische dansen en muziek. Verder is er de spectaculaire ´Correfoc´ (vuurloop), met vuurspuwende duivels en draken uit de onderwereld. De meeste toeschouwers bekijken dit spektakel liever van een afstandje, maar anderen doen oude kleren aan, maken zichzelf nat, en dansen op het ritme van de trommels onder het vuur van de duivels. En natuurlijk ontbreken de Castells niet. Festa Major vindt de hele zomer overal in Catalonië plaats. De meest authentieke versies vind je meer in het binnenland, bijvoorbeeld in Igualada (laatste week augustus), Vilafranca del Penedès (rond 30 augustus) en Manresa (eerste week september).
Cavatast: een hommage aan cava
Elk eerste weekend van oktober komt het pittoreske stadje Sant Sadurni d’Anoia tot leven met de jaarlijkse Cavatast. Bij het begin van de herfst wordt onder de nog heerlijk warme mediterrane zon, cava, het vloeibare goud van Catalonië gevierd. Het is een jaarlijks ontmoetingspunt voor Catalanen, waar je met een glas in de hand kunt flaneren langs de stalletjes van de bekende bodega´s, genieten van de beste cava’s, gastronomische delicatessen en live muziek. Naast de bubbels en hapjes biedt Cavatast een onderdompeling in de wereld van het wijn maken. Je kunt er deelnemen aan rondleidingen door de kelders van de beroemdste bodega´s en natuurlijk uitgebreide proeverijen. Proost!
La Castañada: samen kastanjes eten
La Castañada, op 31 oktober wordt in heel Catalonië gevierd, de avond voor Allerheiligen. Vroeger werd die avond een dodenherdenking gehouden, ter ere van de overledene, met kerkklokkentorens die de hele nacht luidden. De klokkenluiders hadden hier veel energie voor nodig, dus kwamen ze vooraf samen om gepofte kastanjes te eten, vergezeld van zoete wijn. De kastanjes dienden niet alleen om energie te geven aan de klokkenluiders, maar men geloofde ook dat voor elke kastanje die die avond werd gegeten, een ziel uit het vagevuur werd bevrijd. Tegenwoordig is het een gezellig samenzijn met geroosterde kastanjes, zoete aardappelen en ´panellets´ (letterlijk: kleine zoete broodjes). Karakteristiek is ´la Castañera´, een oud vrouwtje voor een kastanjebrander die kastanjes aan de kinderen uitdeelt.
Pessebres vivents: levende kerststallen
Tijdens de kerstperiode vind je Catalonië de pessebres vivents, of levende kerststallen, een betoverende traditie die het kerstverhaal van de geboorte van Christus op een bijzondere manier tot leven brengt. De pessebre vivent vind je het historisch centrum van een dorp of bij een kasteel of rivierbedding, waar met echte mensen en dieren allerlei scenes worden uitgebeeld, van de aankondiging van de geboorte van Christus tot aan het bezoek van de drie koningen. Je kunt ze rond kerst op veel plaatsen in Catalonië bezoeken, de meest authentieke vind je in het binnenland, bijvoorbeeld in Les Torres de Fals, Avinyonet del Penedès en Prats en Els Prats de Rei.
15% korting bij verblijf juni in Torre Nova
Het échte Catalonië ontdekken kan vanuit Torre Nova, op slechts 45 autominuten van Barcelona en een halfuur van de Costa Dorada. Nederlanders Jacqueline Brakel en Geert van Heijningen toverden in La Torre de Claramunt een 19e-eeuws landgoed om tot luxe resort met acht prachtige accommodaties. Jacqueline en Geert vertrokken in 2007 met hun twee kinderen van Amsterdam naar Spanje. Na een halfjaar huizen bezichtigen, van ruïnes tot onbetaalbare paleizen, vonden ze in La Torre de Claramunt de perfecte plek voor hun droomproject. Nu, zeventien jaar later, is Torre Nova een succes en voelen ze zich helemaal thuis in Catalonië. De ligging van Torre Nova is ideaal, aan de rand van een klein dorpje met uitzicht op de velden. De Costa Brava ligt op een halfuurtje rijden en binnen een uur ben je in hartje Barcelona. De grote charme zijn vooral de bergen in de omgeving, met als hoogtepunt Montserrat met het bekende klooster, een fantastisch wandelgebied.
Abonnees van ESPANJE! krijgen in juni maar liefst 15 % korting op een verblijf. Bovendien mogen we twee keer drie nachten weggeven. Kijk in de laatste editie van ESPANJE! hoe je kans maakt.
Bestel ESPANJE! hier