Spanje en eten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De Spanjaarden zijn maar wat trots op hun keuken en steken dat – terecht – niet onder stoelen of banken. Dat tortilla tot een van de belangrijkste gerechten behoort, daar zijn de Spanjaarden het unaniem over eens. Maar over één ding heerst verdeeldheid: hoort er in die tortilla nou wel of geen ui?
Aardappel, ei, olijfolie en een snuf zout. Dat zijn de ingrediënten die niet mogen ontbreken bij het maken van een echte Spaanse tortilla. Volgens een deel van de bevolking hoort ui echter ook in dat rijtje.
Een ander deel van Spanjaarden is daar fel op tegen. Ui in je tortilla is voor hen als vloeken in de kerk. Als ananas op je pizza, of cappuccino in de avond voor de Italianen. Spreek je je als kok of bekende Spanjaard uit over je voorkeur, dan kan het zomaar gebeuren dat je onder vuur komt te liggen vanwege je ‘verkeerde’ keuze.
Geschiedenis van de tortilla
Om de controverse te begrijpen, moeten we terug naar de geschiedenis van de tortilla. Hoewel de oorsprong ervan niet helemaal duidelijk is, wordt aangenomen dat de tortilla – die vaak wordt gemaakt in een speciale daarvoor bedoelde tortillapan – deel uitmaakte van de Spaanse keuken sinds de koloniale tijd in de 16e eeuw, toen aardappelen werden geïntroduceerd in Europa vanuit Zuid-Amerika. De oorspronkelijke tortilla was eenvoudig: aardappelen en eieren gebakken in olijfolie. Het toevoegen van uien aan het recept kwam later, waarschijnlijk in de 19e eeuw.
Daarmee is ook het zaadje voor de discussie geplant: hoort die ui er nou wel of niet in? Voorstanders van tortilla met ui beweren dat het de smaak en textuur verbetert, en dat het een essentieel onderdeel is van het recept. Tegenstanders zijn op hun beurt van mening dat de ui de pure smaak van de aardappelen en eieren overstemt, en dat het afbreuk doet aan de eenvoudige perfectie van het originele gerecht. ‘Het probleem met ui is dat het zorgt voor onnodige zoetigheid in een tortilla’, legt chef-kok Dabiz Muñoz uit. Deze smaak gaat volgens hem niet samen met ei.
Lees ook: Onze favoriete kookboeken
In sommige delen van Spanje, zoals Catalonië, is het gebruikelijk om uien toe te voegen aan de tortilla, terwijl in Betanzos in La Coruña, waar elk jaar een tortillawedstrijd wordt gehouden, alleen de ui-vrije versie welkom is. Binnen families kunnen de meningsverschillen over de ingrediëntensamenstelling net zo fel zijn.
Officiële tortillapeiling
Om voor eens en altijd duidelijk te maken waar de voorkeur nou echt naar uitgaat, heeft de krant El Mundo in 2021 een peiling gedaan. Opvallend detail is dat ook de politieke voorkeur van de deelnemers hierin werd meegenomen. De conclusie: tortilla met ui is met 73 procent van de stemmen veruit het meest geliefd, en daarvoor geldt een meerderheid binnen álle politieke partijen. Een doorbraak in een land waarin sprake is van enorme polarisatie, aldus de krant.
Eet jij je tortilla het liefst met of zonder ui? Laat het ons weten via social media.
Klik hier voor het recept, mét ui!
