Mysterieuze Boccherini aan het Spaanse hof

Er valt dan ook veel te vertellen over deze Italiaan die aan de ‘foute’ kant van het Spaanse hof terechtkwam. Boccherini schreef het werk voor strijkorkest in de tijd dat hij in dienst was van Don Luis Antonio Jaime Borbón y Farnesio. Deze broer van koning Carlos III moest in ballingschap buiten Madrid gaan wonen na gesteggel over de troonsopvolging. Hij streek neer in Arenas de San Pedro in de Sierra de Gredos, waar zijn paleis nog steeds te bezoeken is. Daar omringde hij zich met kunstenaars en musici, onder wie de schilder Goya en dus de Italiaanse componist Luigi Boccherini. Deze componeerde er meer dan 100 werken, waaronder Mussica notturna delle strade di Madrid, waarmee hij zijn verlangen uit naar het bruisende nachtleven in Madrid. Boccherini gaf opdracht het werk niet uit te geven, omdat “het publiek nooit de betekenis zou kunnen vatten, noch de uitvoerenden het zouden kunnen spelen zoals het zou moeten.” Wat bedoelde Boccherini met deze cryptische omschrijving? Volgens Van Gasteren zit het muziekstuk vol met geheime politieke boodschappen. Wat fantastisch dat hij deze geschiedenis boven water heeft gehaald en deze compositie nu speelt met zijn strijkorkest.

Luigi Boccherini woonde en werkte van 1769 tot 1785 in Spanje

Pieter Wispelwey wordt knotsgekke Don Quichot van Sallinen

Het tweede werk van de avond is van de enige Spanjaard in het componisten kwintet: de in Sevilla geboren Joaquín Turina (1882 -1949). Van Gasteren legt kort uit waar La oración del torero het over gaat: de spanning die een stierenvechter voelt voor hij de arena betreedt. Hij zoekt de stilte van het gebed voor hij opgaat terwijl het publiek uit zijn dak gaat. De 20 strijkers van Ciconia Cosort maken die spanning bijna tastbaar met hun contrastrijke en subtiele spel. Daarna volgt het klapstuk van de avond: Nocturnal Dances of Don Juan Quixote van de Finse componist Aulis Sallinen (1935). Een knotsgek stuk, volgens Ciconia Consort, en daarmee is geen woord te veel gezegd. Sallinen heeft de verhalen van de verleider Don Juan en de waanzinnige Don Quichot in de blender gegooid. En dat levert spektakel op, waarin solist Pieter Wispelwey met zijn spel en mimiek vooral de gekte van Don Quichot verbeeldt en verklankt. Heel Spaans klinkt het overigens niet. Hieronder een Zweedse uitvoering uit 2012.

Danzón no 2, de Mexicaanse orkesthit

Net zomin trouwens als Petite Symphonie à Cordes van Maurice Ravel (1875-1937) in een arrangement voor strijkkwartet van Rudolph Barsai. Waarom voor dit werk is gekozen, blijft onduidelijk. Na de pauze met wijn en tapas vertelt Van Gasteren over de Baskische afkomst van Ravel’s moeder, maar ze was Française en werd geboren in Frans Baskenland, hoewel ze opgroeide in Madrid. Er zijn werken van de Franse componist die veel meer Spaanse sfeer ademen zoals Rhapsodie espagnole en natuurlijk de Bolero. Het is jammer dat voor deze compositie is gekozen, want het haalt de spanning een beetje uit het programma. Gelukkig gaan we daarna de oceaan over, naar Latijns-Amerika waar Van Gasteren jarenlang werkte als dirigent. Hij koos voor een van de meest populaire stukken van dit moment, Danzón no.2 van de Mexicaanse componist Arturo Márquez (1950). Succes verzekerd! Het stuk kreeg grote bekendheid nadat Gustavo Dudamel met zijn Orquesta Sinfónica Simón Bolívar het had opgenomen in de Europese en Amerikaanse tournee. Het is geschreven voor volledig orkest maar Ciconia Consort weet zoveel expressie en verschillende klankkleuren uit de violen, celli en contrabassen te toveren, dat je de houtblazers, koperblazers en het slagwerk eigenlijk niet mist. Sommige violen vermommen zich deze avond zelfs als fluit en de klankkasten van de instrumenten worden ook meermalen als percussie-instrument gebruikt. Het smaakt naar meer. Van Gasteren gaat gelukkig ook concertlezingen geven over Boccherini’s Madrileense nachten, en hopelijk komt er een vervolg met meer werk van deze Italiaan en van Turina en andere Spaanse componisten. Meer informatie en concertdata vind je op de website van Ciconia Consort.

Wil je meer Spaanse tips? Lees dan ook het mooie Spanje-magazine ESPANJE! Je kunt het HIER bestellen.

Heb je zin in de Spaanse zomer? Dan hebben we goed nieuws. De nieuwe editie van ESPANJE! kun je nu pre-order bestellen met €3,50 korting. Je krijgt ESPANJE! dan rond 5 juli in de bus. Bestellen met korting kan tot maandag 24 juni om 8.00 uur. Via de pre-order krijg je €1 korting op dewinkelprijs en betaal je geen portokosten van €2,50. Je betaalt dus slechts €6,95 in plaats van €10,45. Nog voordeliger is het om een abonnement te nemen. In Nederland ontvang je voor slechts €21,95 een jaarabonnement van vier edities. Dat is nog geen €5,50 per editie. Een totale korting van bijna €10 op de winkelprijs. Bovendien krijg je dan ook een jaar lang de digitale editie ter waarde van €18 en kun je alle edities van ESPANJE! overal online lezen. Je kunt je abonnement hier afsluiten.

In de komende editie van ESPANJE! onder andere

Onze grote minigids Baskenland

Baskenland wordt steeds populairder, vooral Bilbao en San Sebastián zijn geliefde vakantiebestemmingen. Maar de dorpen, steden en het landschap ertussenin zijn vaak nog heel rustig en bijna altijd spectaculair. Baskenland is al ruim 25 jaar de favoriete reisbestemming van hoofdredacteur Marjan Terpstra. Zij heeft nu al haar tips verzameld in deze minigids. Van hotels in het groen met uitzicht op zee, tot de beste stranden, de leukste restaurants, fijne kleine musea en de mooiste routes. De onmisbare gids voor iedereen die deze zomer naar Baskenland gaat.

Met de camper (of tent) dwars door de Pyreneeën

Nog zo’n topbestemming voor de zomer: de Pyreneeën. Chantal Antheunisse is dol op adrenalinesporten en trok met haar camper via Aragón en Navarra van Catalonië naar Baskenland. Onderweg ging ze klimmen, raften, wandelen en fietsen. Ze neemt je mee van oost naar west en geeft bij elke actieve stop een camper- of kampeertip.

Ultieme strandgids Valencia

Jessica Sindelka woont en werkt al een paar jaar in Madrid. Maar als ze even vrij is zit ze op het strand van Valencia. En ze is niet de enige want Valencia wordt ook wel Playa de Madrid genoemd. Feestbeest en lekkerbek als ze is kent ze alle leuke tentjes aan de stadstranden. Maar ze weet ook waar de leukste plekken zijn om te relaxen, sporten en dansen. Dus ga je een paar dagen naar Valencia, of ben je in de buurt? Met de tips van Jessica wordt het nog leuker.

Oviedo, Parijse allure in de bergen

Deze keer nemen we je ook graag mee naar Oviedo, een stad met Parijse allure omringd door ruige natuur waar beren en wolven leven. In de winter kan in dit deel van Asturië zelfs twee meter sneeuw vallen, maar in de zomer is het er groener dan groen en genieten de mensen er van het leven. We verbleven er in Casa Rural Selmo, midden tussen de koeien maar toch met heerlijke stranden en maar liefst drie mooie steden in de buurt: Oviedo, Avilés en Gijón. Eigenlijk zijn dit soort B&B’s geheimtips die we liever voor onszelf houden. Toch delen we ze graag met onze lezers en we mogen zelfs drie nachten weggeven in dit kleine paradijsje.

Roadtrip langs de costa’s: maak 5 x kans op een verblijf

Overal in Spanje heb je B&B’s en andere accommodaties van Vlamingen en Nederlanders maar vooral aan de costa’s. Ideaal voor als je goede tips wilt, niet alleen voor je vakantie maar misschien ook omdat je zelf in Spanje wilt gaan wonen. De eigenaren van 5 accommodaties die liggen aan de costa’s van de regio’s Valencia en Andalusië vertellen over hun droomplek, geven tips en verloten ieder drie nachten onder de abonnees van ESPANJE!.

Tips voor 24 uur in Tossa de Mar aan de Costa Brava

Tossa de Mar is zo’n plek waar we steeds willen terugkeren. Net als de kunstenaars die er in de jaren dertig van de vorige eeuw neerstreken raakten we er betoverd door het licht, de opkomende zon boven de golven, de maan boven de nachtelijke zee. Maar we werden ook blij van de tossenses, die werken in de boetiekjes, restaurants en hotels. Het zijn vaak familiebedrijven in eeuwenoude huizen waar ze zelf opgroeiden. Ze hebben gezien hoe het massatoerisme hun dorp overspoelde. Gelukkig zijn er nog momenten dat het er rustig is en daar kunnen zij maar ook wij van genieten. In deze editie geven we tips voor 24 uur in Tossa. Van stranden, lekker eten, shoppen en varen tot wandelen en slapen.

De mysterieuze meren van Ruidera

ESPANJE-eindredacteur Tanja Timmerman beleefde samen met hond Fieke in haar camper avonturen aan de meren van Ruidera, volgens Don Quichot en Sancho Panza een plek vol magie. Het merengebied ligt als een groene en blauwe oase in La Mancha. In de zomer vieren de Madrilenen er vakantie, maar in het voor- en najaar is het er rustig en kun je er eindeloos wandelen.

Op bezoek bij de makers van sherryazijn en sherryvaten

Aafke Jochems reist voor ESPANJE! door heel Spanje op zoek naar bijzondere producten. Of het nu kikkererwten zijn of saffraan of amandelen… Aafke stapt op de boeren af en portretteert ze met haar camera en haar pen. Deze keer was ze in Jerez de la Frontera. Niet om sherry te drinken, maar om te zien hoe sherryazijn wordt gemaakt en hoe de wijnvaten met de hand worden gemaakt. Het levert een prachtige reportage op.

Ontdek de Camino Sanabrés langs thermen en wijngaarden

Huib Afman heeft zich voorgenomen om alle caminos die er zijn te lopen en hij is al aardig op weg. Dit keer liep hij de Camino Sanabrés door Castilië-León en Galicië. In Ourense kwam hij helemaal tot rust in de warme thermen die daar overal te vinden zijn. Ideaal voor ieder jaargetijde want het water is altijd lekker warm.

Spannende Spaanse avond