De door Adri Boon vertaalde Nocilla-trilogie (Koppernik) van de Spaanse schrijver Agustín Fernández Mallo heeft de Europese Literatuurprijs 2022 gewonnen. De jury koos voor dit boek omdat ‘het zo’n bijzondere leeservaring is, een zeer gewaagd én geslaagd experiment.’
De Nocilla-trilogie is volgend het juryrapport ‘een waaier van verhalen, een caleidoscopische verzameling levens, een opsomming van reëel-bestaande wetenschappelijke en particuliere ‘verzonnen’ theorieën die je wel of niet snapt – en dat maakt eigenlijk niet uit. Het is een spel, een opdracht, een eindeloze verzameling waarin de verhalen groter en kleiner worden, als de weggeworpen schoenen die achteloos in een boom hangen – en niemand weet precies waarom.’
Mijlpaal in de Spaanstalige literatuur
In zijn Nocilla-trilogie – Nocilla Dream, Nocilla Experience en Nocilla Lab – voert Agustín Fernández Mallo talloze verhalen op van mensen en plaatsen die Amerika en de wereld in het digitale tijdperk van de eenentwintigste eeuw weerspiegelen. In het midden van de woestijn in Nevada staat een afgezonderde populier die bedekt is met honderden paren schoenen. Verderop langs Route 50 wordt een eenzame prostituee verliefd op een verzamelaar van gevonden foto’s. In Las Vegas bouwt een Argentijnse man een eigenaardig monument voor Jorge Luis Borges. Op de vlucht voor de autoriteiten neemt Kenny zijn intrek in de wettelijke non-plaats van het Singapore International Airport. In Londen is de kunstenaar Jodorkovski uren bezig met het schilderen van piepkleine vignetten op kauwgum die op het trottoir zit vastgeplakt. De schrijvers Enrique Vila-Matas en Agustín Fernández Mallo ontmoeten elkaar op een booreiland. Dit zijn slechts enkele van de verhaallijnen die tezamen de Nocilla-trilogie vormen. De drie romans staan vol met verwijzingen naar arthousefilms, conceptuele kunst, praktische architectuur, de geschiedenis van computers en de decadentie van de roman. Mallo ontdekt schoonheid in leegte en onthult de essentie van het hedendaagse leven. De trilogie wordt beschouwd als een mijlpaal in de Spaanstalige literatuur.
Je kunt de Nocilla-trilogie hier bestellen
De schrijver en de vertaler
Agustín Fernández Mallo is in 1967 geboren in La Coruña en is een gediplomeerd fysicus. De Nocilla-trilogie, gepubliceerd tussen 2006 en 2009, bracht een verschuiving teweeg in de hedendaagse Spaanse literatuur en baande de weg voor de geboorte van een nieuwe generatie schrijvers die bekendstaat als de ‘Nocilla-generatie’. In 2018 verscheen zijn meest recente roman Trilogía de la guerra, die bekroond werd met de Biblioteca Breve Prize. De jury vindt dat de vertaler, Adri Boon, die ook werk van isabel Allende, Fernando Savater, Gabriel García Márquez en het succevolle Papyrus van Irene Vallejo vertaalde, een ware tour de force geleverd, ‘want met al die losse fragmenten, citaten, verwijzingen, tekstsoorten in verschillende stijlen, en niet te vergeten een heel lange zin in het laatste deel, moet het een hondsmoeilijke klus zijn geweest. Maar wat een souplesse, wat een beweeglijkheid ook in de vertaling; nergens stokt het, je struikelt niet. En zoals voor alle literatuur geldt: juist die eenvoud is moeilijk. De meeste korte verhaaltjes lezen vlot weg, maar zijn zorgvuldig gecomponeerd en bespelen vele registers. In het Nederlands moeten al die registers, al die misschien wel of misschien niet met elkaar verbonden draden, al die citaten en verwijzingen zichtbaar gemaakt worden, en net zo klinken als in het origineel. Dat vergt belezenheid, maar ook groot inlevingsvermogen en inventiviteit.
Wil je meer weten over Spanje en de Spaanse cultuur en literatuur? Bestel hier dan ook ESPANJE! magazine, met o.a. boekentips en interviews met schrijvers en vertalersPrijsuitreiking in Den Haag
Agustín Fernández Mallo en Adri Boon ontvangen de prijs op zaterdag 5 november 2022 op het Crossing Border Festival in Den Haag uit handen van juryvoorzitter Manon Uphoff. Tickets zijn verkrijgbaar via www.crossingborder.nl. Lees hier het volledige juryrapport.
De Europese Literatuurprijs bekroont het beste hedendaagse Europese fictiewerk dat in het voorgaande jaar in Nederlandse vertaling is verschenen. De schrijver ontvangt € 10.000 en de vertaler € 5.000. De jury hoopt dat dit unieke boek door deze bekroning een groter publiek zal bereiken.
De vakjury van de Europese Literatuurprijs 2022 bestaat naast auteur Manon Uphoff uit Hans Maarten van den Brink (De Groene Amsterdammer), Martine Vosmaer (winnaar ELP 2020 voor Lente van Ali Smith, een duovertaling met Karina van Santen), Ilja Velthuis (Athenaeum, Haarlem) en Fons Plukker (Maximus Hillegersberg, Rotterdam).
Interview met de schrijver