De 9e oktober, ook wel bekend als Dia de la Comunitat Valenciana, is een speciale feestdag in de Valenciaanse Gemeenschap. Op deze dag wordt de historische intrede van Koning Jaume I in de stad Valencia in 1238 gevierd, waarmee de stad werd bevrijd van de islamtische overheersing die in 714 was begonnen.

Deze dag herdenkt niet alleen een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van Valencia, maar  de inwoners vieren ook hun cultuur en identiteit, van stedelijke plechtigheden tot romantische tradities zoals de mocadorà. De viering strekt zich uit over de hele gemeenschap, met elk dorp en elke stad die hun eigen draai geeft aan de festiviteiten.

Multicultulerele geschiedenis

Op 9 oktober 1238 trok koning Jaume I de stad Valencia binnen, nadat hij de islamitische heersers had verslagen. In die tijd was Valencia een multiculturele stad waar naar schatting behalve 120.000 moslims ook 65.000 christenen en 2.000 joden woonden. Toen hij de sleutels van zijn stad aan de koning van Aragón overhandigde zou de islamitische heerser Zayyan hebben opgeroepen tot verdraagzaamheid. “In de stad Valencia wonen moslims, de edelen van mijn volk, samen met christenen en joden. Ik hoop dat je zult blijven regeren in dezelfde harmonie, waarbij iedereen samenwerkt en leeft in dit nobele land. Hier, tijdens mijn regeerperiode, gingen paasprocessies door de straten en beleden christenen hun geloof vrijelijk, zoals onze Koran Christus en de Maagd Maria erkent. Ik hoop dat je dezelfde behandeling zult schenken aan de moslims van Valencia.”

Begin van het koninkrijk Valencia

De verovering markeerde het begin van het Koninkrijk Valencia. Hoewel het volledige gebied van het moderne Valencia pas later werd gevormd, is deze datum gekozen om de geboorte van de Valenciaanse identiteit te vieren. Het is een dag waarop de inwoners terugkijken op hun rijke geschiedenis en hun trots op hun erfgoed uiten. In de middeleeuwen begon men met het jaarlijks herdenken van deze gebeurtenis, waarbij religieuze plechtigheden en processies een belangrijke rol speelden. De Civiele Processie met de Real Señera, de officiële vlag van Valencia, werd een vast onderdeel van de festiviteiten, een traditie die tot op de dag van vandaag in ere wordt gehouden. Na de Spaanse burgeroorlog en onder het bewind van dictator Franco, werd deze feestdag onderdrukt, maar na de overgang naar democratie in de jaren zeventig werd de 9e oktober opnieuw een dag van groot belang. In 1982 werd het officieel uitgeroepen tot de Dag van de Valenciaanse Gemeenschap nadat de regio meer zelfbestuur had gekregen.

Een Viering van Liefde: De Mocadorà

Naast het herdenken van de geschiedenis, staat 9 oktober in Valencia ook bekend als de dag van de geliefden. Deze traditie stamt uit het verhaal van Sant Donís (Sint Dionysius), de patroonheilige van de Valenciaanse verliefden. Volgens de traditie geven mannen hun geliefden een mocadorà – een bundel van kleurrijke, handgemaakte marsepeinen snoepjes, verpakt in een sierlijke zijden zakdoek. De snoepjes, vaak in de vorm van vruchten en groenten, symboliseren overvloed en welvaart. Dit gebruik is een prachtige uitdrukking van romantiek en wordt in heel Valencia met veel enthousiasme gevierd.

Festiviteiten in de hele regio

In de stad Valencia zelf beginnen de festiviteiten al op 8 oktober, de vooravond van de feestdag. Een vuurwerkshow verlicht de lucht boven de rivier de Turia, en de straten vullen zich met muziek, optochten en vrolijke menigten. Op de ochtend van 9 oktober vindt de officiële Civiele Processie van de Señera plaats, waarbij dede Valenciaanse vlag, de Real Señera plechtig door de straten wordt gedragen naar het standbeeld van koning Jaume I voor een bloemenhulde. Dit is een eerbetoon aan de koning die de stad bevrijdde en vormt het hart van de viering. Na deze ceremonie is het tijd voor festiviteiten. De straten van de stad barsten los in kleur en geluid, met optochten, muziek en dans. Een traditionele mascletà (vuurwerkshow) maakt de viering compleet. Ook aan de Costa Blanca en in de rest van de autonome genmeenschap wordt het feest volop gevierd met optochten, middeleeuwse markten, muziek en vuurwerk.